Çanakkale benim için, Denizli’de 27 günde 1. Dünya Savaşı’na hazırlanan 11. Piyade Tümeni’nin tarih yazdığı bir savaştır.
Bundan tam 9 yıl önce bugün, 18 Mart 2013’te Denizlihaber.com’da yayınlanan köşemde 11. Tümen’i anlatmıştım.
“11. Tümen” yazım, şu ana kadar on binlerce Denizlili tarafından okundu, çok sayıda yorum aldı. Mesleki hayatımın -benim için- en önemli, en değerli çalışmalarından biriydi. (Merak edenler Google'a Sedat Kurt 11. Tümen yazarak arama yapıp, yazıma ulaşabilirler)
9 yıl önce birçok Denizlilinin ilk kez kahramanlık hikayesini öğrendiği 11. Tümen, 1. Dünya Savaşı nedeniyle 27 Ağustos 1919‘da Denizli’de seferberlik çalışması başlatmış, 27 gün içinde askerleriyle birlikte Denizli Garı’ndan 1. Dünya Savaşı’na katılmak üzere binlerce Denizlilinin gözyaşlarıyla uğurlanmıştı.
Türkiye, 13 Denizlili askerin de görev yaptığı 57. Alayın kahramanlık destanını çok iyi bilir. Ama Denizlili askerlerden oluşan bir 126. Alay var ki; Çanakkale Savaşı’nın tarihini değiştiren en önemli cephe savunmalarından birini Alçıtepe’de vermiştir.
Düşman ordularının komutanı Hamilton’un zayıf karın olarak gördüğü ve neredeyse tüm kuvvetleriyle çıkarma girişiminde bulunduğu Alçıtepe, yine bizim 11. Tümenden 127. Alay ve 4. Alay’ın da desteğiyle 126. Alay’ın tarih yazdığı cepheydi.
Evdeki hesabı Çanakkale'de uymayan düşmanın, son umuduydu Alçıtepe. Günlerce süren yıldırım çıkarma girişiminde, çıkarma birliklerine havadan ve denizden topçu atışlarıyla destek veriliyordu.
Alçıtepe’yi canı pahasına savundu 126. Alay. Bu savunmada 500’den fazla askeri, gözlerini kırpmadan şehit düştü ama Çanakkale düşmedi!
Bugün Çanakkale Zaferi’ni hala gururla kutluyorsak, yüzlerce Denizlili vatanseverin de sayesinde…
Denizli Çanakkale’de şehit veren ilk 5 il arasındaydı çünkü…
126. Alaydan 582, 34. Alay’dan 234, 33. Alay’dan 199, 127. Alaydan 86…
Böyle akıp gidiyor şehit listemiz.
Çanakkale’nin dört bir cephesinde resmi kayıtlara göre 2 bin 399 Denizlili asker şehit düştü.
Çanakkale'de tarih yazan 11. Tümen, durmaksızın devam etti vatan savunmasına, Erzurum'da, Galiçya'da, Filistin'de savaştı Denizlililer!..
Esir düştüler!...
Dünya Savaşı bitmişti. Osmanlı yenilmişti.
Askerlerimiz, yıllar sonra Denizli'ye baba ocağına dönmek üzereydi. Afyon'da öğrendiler, Mustafa Kemal Paşa Samsun'da Kurtuluş Savaşı'nı başlatmıştı. Binlerce hemşerisini cephelerde kaybeden Denizlililer kendilerine yakışanı yaptı.
Millî Mücadele'ye katıldı 11. Tümenin geri kalanı ve Kurtuluş Savaşı'nın pek çok cephesinde çatıştı.
Denizlili kahramanların 1914'te başlayan savaş yolculuğu, 1922'de bitti...
Yaklaşık 15 bin Denizliliden 9 yıl sonra sadece birkaç yüzü memleketine geri dönebildi.
Niye mi tekrar anlatmak istedim 11. Tümen'i...
Çanakkale'nin dört bir yanında, Erzurum'da, Galiçya'da, Filistin'de, Kocatepe sırtlarında, Aydın'da, Eskişehir'de, İzmir'de, Buldan'da, Sarayköy'de toprağa düşen kahramanlarımız unutulmasın istiyorum çünkü.
Önce 1. Dünya Savaşı, ardında Kurtuluş Savaşı derken 9 yıl boyunca cephelerde şehit düşen binlerce Denizlili kahramanımızın yazdığı tarihi, 9 yıl sonra tekrar hatırlatayım da belki bir yerel yöneticinin dikkatini çeker, bir adım atılır sağ duyuyla diye düşünüyorum.
Türkiye'nin en büyük, Ege'nin en gözde, bölgenin tek parklarını bahçelerini, eğlence tesislerini yapmak için son 9 yılda bilmem kaç yüz milyon lira harcayan yerel yöneticilerimiz neden 11. Tümen için bir şehitlik, bir anıt mezar, bir müze yapmaz, neden kendi hikâyemizi bu memleketin çocuklarına aktarma ihtiyacı duymayız, anlamak mümkün değil.
Şu ana kadar 11. Tümen ile ilgili tek adımı, Merkezefendi Belediye Meclisi'nde bir önceki dönem MHP'den meclis üyeliği yapan Mahmut Çatlık attı. Aslında 11. Tümen'in bir anıt mezar, müze ve şehitlikten oluşan fiziki projeye çevrilme fikri Çatlık'ındır.
Ben naçizane yazımla 11. Tümeni anlatmış, günümüz tarihine not düşmüştüm.
Mahmut Hoca gerçekten çok uğraştı 11. Tümen projesi için. Ama yalnız kaldı.
Mahmut Hoca'nın projesini Osman Zolan dahil pek çok yerel yöneticiyle paylaştım. Şeniz Doğan'a seçim projeleri arasına alması önerisinde bulundum.
Demek ki yerel yöneticilerimizin 11. Tümen'in kahramanlık öyküsünü gelecek nesillere taşımaktan daha önemli işleri vardı.
Keza bununla ilgili verilen sözlerin, gösterilen ilgilerin hepsi havada kaldı...
