CHP’nin İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, “müjde” olarak kamuoyuna sunulan “e-görüş” projesinin Anayasaya aykırılık içerdiğini savunarak, TBMM Başkanlığına yazılı soru önergesi verdi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, e-görüş projesinin “müjde” denilerek lansman toplantısıyla duyurulduğunu, ancak bunun bir PR çalışması olduğunu savunarak, anayasaya aykırılık riskleri barındırdığı gerekçesiyle projenin detayları için Adalet Bakanının yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına yazılı soru önergesi sundu.
“PROJENİN RİSKLİ YANLARI VAR”
Projenin tutuklu ve hükümlüleri doktor ve avukatla bile görüştürmemeyi, odalara/koğuşlara kamera kurularak kantin ve kütüphane gibi ortak alanlara bile çıkmalarını engelleyecek düzenlemeler içerdiğini kaydeden Karaca, “Akıllı Teknolojilerin Ceza İnfaz Kurumlarına Entegrasyonu Projesi kapsamında e-görüş uygulamasının hayata geçirildiği, Adalet ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlarının katılımıyla gerçekleşen tanıtım toplantısıyla duyurulmuş, ilk olarak Ankara Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde uygulanmaya başlandığı bir PR çalışması gibi kamuoyuna lanse edilmiştir. Oysa e-görüş uygulamasının nasıl bir insan hakları ihlali doğurabileceği ve riskleri gündeme getirilmemiştir. Cezaevlerinde yeni başlattıklarını basından öğrendiğimiz bu projenin çok riskli yanları var” ifadelerini kullandı.
Karaca, projenin anayasal güvencelere ve uluslararası insan haklarına aykırılık taşıma riski barındırdığını dile getirerek, “Tutuklu ve hükümlülerin bulunduğu her oda ve koğuşa idarenin tek taraflı açma/kapama yetkisinde olan ses ve görüntü alan bir cihazın yerleştirilmesi, bağımsız ve sivil denetimden uzak olan kapalı kurumlar bakımından daha da sakıncalıdır. Özel hayatın gizliliği, izinsiz teknik dinleme ve görüntülenme kaygısı ile kapasitenin üzerindeki koğuşlarda aile veya avukat ile görüşün yapılması, haberleşme özgürlüğü ve CMK yükümlülüklerini de ihlal eder nitelikteki bu düzenlemenin idareye bırakılan yetki nedeniyle sorunları beraberinde getireceği öngörülmektedir. Hükümlü ve tutuklular, koğuşların dinlenebileceği, görüntülenebileceği, her an bir izlenme altında olabilecekleri kaygısıyla baş başa bırakılmaktadır. Özel hayatın gizliliği ve haberleşme özgürlüğü açısından ele alındığında, yapılan düzenleme sonrasında uygulamanın hak ihlallerine zemin hazırladığı görülmektedir” dedi.
SORULAR
Karaca’nın Adalet Bakanlığının yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığına verdiği önergede yer alan sorular şöyle:
-Uluslararası insan hakları hukukuna, anayasamıza ve ceza muhakemesi kanununa aykırı nitelikteki bu projeyi uygulayabilmek için Bakanlığınızca bir mevzuat değişiklik çalışması yapılmış mıdır?
-Bakanlığınız anayasada sağlanan özel hayatın gizliliği ve haberleşme özgürlüğüne dair güvenceleri değiştirmek için anayasa değişikliği hazırlamış mıdır?
-Cezaevi idaresine bırakılan yetkinin sınırları ne şekilde belirlenmiştir?
-Koğuşlara yerleştirilecek e-görüş sistemi için kullanılacak araç/aletin nereye yerleştirileceği konusunda yetkili ve sorumlu kim ya da kimler olacaktır?
-Tutuklu ya da hükümlülerin özel hayatını izleme-dinleme-görüntüleme-kontrol amacıyla kullanılması riski göz önünde bulundurulmuş mudur?
-E-görüş uygulamasının haberleşme özgürlüğü ve özel hayatın gizliliği açısından risk taşıdığını, hak ihlallerini beraberinde getireceğini düşünüyor musunuz?