Acıgöl ve çevresindeki gezimize bu hafta Çaltı Sazlıkları ile devam ediyoruz. Çardak Havalimanı’nı geçip Beylerli yol kavşağından sağa devam ettiğinizde öne sazlıklara ismini veren Çaltı’ya ulaşırsınız. Yerleşim yerini geçtikten sonra ise sizi 1981’de “Yaban Hayatı Koruma Sahası” ilan edilen ve 1.100 hektarlık alana yayılan Çaltı Sazlıkları karşılar.
GÜNEŞİN DOĞUŞU VE BATIŞININ SUNDUĞU GÖRSEL GÜZELLİK
Yazımızın girişinde de belirttiğimiz gibi, tarım arazisi elde etme amacıyla yola çıkılsa da sonuçsuz kalan bu çalışma yaban hayatına insan eliyle yapılan müdahalenin tipik bir örneğidir. Doğa müdahaleyi reddetmiş, geriye sazlıkların bir bölümü, biraz sulak ama daha çok da tahrip edilmiş sazlıklar kalmıştır. Yaşanan onca olumsuzluğa, kalan suyu da kanallar ile Acıgöl’e taşıma çabalarına rağmen Çaltı Sazlığı hala direniyor, güneşin doğuşu ve batışında görsel zenginlik sunmayı sürdürüyor. Ayrıca Beylerli Gölü'nün de suyu kesilince alan tam bir bozkıra dönüşmüş ve suları kesildikçe ilk Kuru Göl ortadan kalkmıştır.
BAŞPINAR SULARIYLA ARA ARA CANLANIYOR
Çaltı Sazlıkları, Başpınar suları ile ara ara canlansa da yaz aylarında çok küçük su çipillerinden öteye gidememektedir. Oysa bir dönem burası kuş türlerinin vazgeçemediği yaşam alanı ve üreme bölgesiydi. Hala daha buranın bir dönem Denizli’nin en önemli sulak av sahası, kazları ve ördekleriyle tam bir kuş cenneti olduğu anlatılır durur sohbetlerde. Milli Parklar yönetiminin “sürekli ava kapalı saha” şeklinde genelge yayınlaması bile, alanın önemini anlatmaya yeter diye düşünüyoruz.
KÜÇÜK BİR DOKUNUŞ YETECEK
Alanı etkileyen bir başka neden bölgedeki tarım arazilerinin sulanabilmesi için Değirmendere suyu üzerine Beylerli Göleti’nin yapılması, göletin tepe kenarından çıkan pınarların özel betonlarla tıkanmaya çalışılmasıdır. Jeolojik hareketlilik sayesinde 2010'lu yıllarda Beylerli Çaltı arasındaki pınarlar ile yeniden 5-6 kilometrekare sulak alan oluşsa da yaşanan kuraklı burayı yeniden etkilemiştir. Oysa buraya Beylerli Göleti için kesilen yukarılardaki kaynaklardan can suyu verilse sazlıklar yeniden canlanacaktır.
1969’DA 134 BİN KUŞ SAYILMIŞ
1969’daki sayımda, Beylerli Gölü ve çevresinde 134 bin kuş kayıtlara geçmiştir. 2009-2010’da sulak alan biraz canlandığında 100 civarı flamingo uzun süre burada kalmıştır. Hatta dağdan taşıma can suyu getirilen İnceler göllerinde de flamingolar konaklamaya başlamıştı.
200-300 civarı sakarmeke sürekli alanda yaşamaya devam etmiş, bir göç sayımında 5 bine yakın çamurcun, yeşilbaş ördeklerin alanı göç sonuna kadar kullandığını Trakuş.org gözlem sistemlerine veri olarak girmiştik. Geçen seneye kadar angıt, yeşilbaş, çamurcun ve diğer ördek türlerinden kıyı su kuşlarından alanda üreyenler olmuştur. Aynı yıllarda kuş göçü sırasında envanter kayıtlarımız için yüzlerce döğüşken kuş, düdükçünler ve kervan çulluklarını Beylerli’de, gölde, su çipillerinde videoya aldırmıştık.
SULAK ALANLARIN KURUMASI ÜZÜCÜ
Maalesef geçen seneki kuraklık yüzünden yeraltı su seviyesi düşünce ülke genelinde onlarca göl şu an kurumuş gözükmektedir ve Çaltı Sazlıkları ile Beylerli Gölü de bunlara eklenmiştir. Yaşan olumsuzluk biz sulak saha sevdalılarını çok üzmektedir. Amik Gölü'nün Hatay 'da havaalanı adına kurutulmasına nasıl çok üzüldüysek, kendi sulak sahalarımızın kuruması da bizleri üzmektedir.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile ona bağlı DSİ, her yere gölet yapmakta. Bu kuruyan göllere de inşallah can suyu adı altında yeniden oluşmalarına destek olacak atılımlar yapılır ve bizler de doğamızın, ilimizin bu güzelliklerini görmeye devam ederiz. Çocuklarımız, torunlarımız doğayla iç içe mutlu yaşamaya devam eder. Böylece bu alanlarda balıkçılık da gelişir, saz kamışı ve diğer kazanç kapıları etkinlikler adına köylüye gelir kapısı aralanmış olur.
BALIKÇILIK GELİŞTİRİLEBİLİRDİ
Sadece göl kurutup tarıma alan düzenlenmemeli. Göllerin canlı tutulmasıyla korunacak yaban hayatı doğa turizmini geliştirecektir. Hayvancılık, arıcılık gibi yöre insanına gelir kapısı açacaktır. Bu alanları kurutulup tarıma kazandırılmak için harcanan para ve emek tam tersi yapılarak balıkçılık ve başka projelere yönelinseydi belki de daha güzel sonuçlar alınabilirdi.
YABAN HAYATSIZ ŞEHİR KALMAYACAK SÖZÜ UMUTLANDIRIYOR
Göller, sulak alanlar, sazlıklar kurutuldukça sadece kuşlar kaçmıyor, bölgenin iklimi de değişiyor, kemirgenler çoğalıyor, toz artıyor insanlar hastalanıyor. Yaban hayatsız bir ekosistem içinde yaşamak çok üzücü. Orman ve Su İşleri Bakanı Sayın Veysel Eroğlu'nun “yaban hayatsız bir şehir kalmayacak” sözü bizleri umutlandırıyor. Diliyoruz yıllar önce kuş sesleriyle cıvıl cıvıl olan göllerimiz, sulak alanlarımız eski canlılığına kavuşur. Yine diliyoruz ki, kanalizasyonsuz ve arıtma tesisi olmayan yerleşim birimi kalmaz, atıklar nehirlere, derelere ve göllere bırakılmaz. Tertemiz bir doğa dilekleriyle hoşça kalın…
