Anavatan Partisi’nin iktidarında, ihracatı artırmak için işadamı ve sanayicilere bir dizi teşvik verilmişti. Örneğin, yurtdışından makine alımlarında KDV yoktu. İhracat yapılan ürünlerin nakliye ücretlerini devlet ödüyordu. Alınan yatırım teşvik belgeleriyle, yatırım yapanlara vergi indirimi sağlanıyordu.
Bu durum dönemin ihracatçıları için olumlu sonuçlar verdi. Ne var ki; ihracat dışındaki sektörler, ihracatçılara yapılan pozitif ayrımcılığı fark etmekte gecikmedi. Doksanlı yılların ortalarında, mesleğinde öne çıkmış, birikim yapmış yüzlerce kişi sürü psikolojisinin de etkisiyle tekstil sektörüne girip ihracat yapmaya kalkıştı.
Kimler yoktu ki? Doktorlar, mühendisler, avukatlar, diş hekimleri...
Devletin bir planlaması olmadığı için, her yer tekstil fabrikasıyla ve havlu bornoz tezgâhıyla doldu taştı. Rekabet arttı. Kârlılık azaldı. Birkaç yıl içinde kervana sonradan katılan, çiçeği burnunda tekstilcilerin hemen hemen tamamı battı. Geriye yerlerde sürünen fiyatlarla ayakta kalmaya çalışan bir sektör bıraktı. Verilen destekler de amaca hizmet etmemiş oldu. Geçmişten ders almamız, benzer hataları tekrarlamamız gerekmez mi? Ama hiç de öyle olmuyor…
Uzun süreden beri konut sektörü ve gayrimenkul piyasası için iyimser olmadığımı söyleyip durdum. Konuyla ilgili karamsarlığım sürüyor.
Tüm ülke şantiyeye döndü. Her yer inşaat olunca arsaya talep arttı. Talep artışı fiyat artışını getirdi. 15 yıl önce arsa payı, konut maliyetinin yüzde 10’u civarında iken, günümüzde yüzde 50’yi geçti. Büyük şehirlerin gelişmiş bölgelerinde yüzde 70’lere tırmandığından söz ediliyor.
Hükümetin ekonomiyi inşaat sektörüne endekslemesi ve bankaların kredilerle konut alımını kolaylaştırması işin tuzu biberi oldu. Konut sektöründeki canlılık ve kârlılık diğer sektörlerin gözünden kaçmadı.
Herkes müteahhit oldu. Ulusal inşaat firmaları bile temalı projeleriyle konut üretimine koştu. Üniversitenin kapasitesinin dört kat artması, İran’dan ve Afganistan’dan gelenlerin Denizli’ye yoğun olarak yerleştirilmesi sektöre akını daha da hızlandırdı.
Evimin işyerime uzaklığı yaklaşık 9 kilometre. Yolumuz üzerinde bitmiş ya da devam eden, sağlı sollu yüzlerce konut var. Hemen hemen hepsi satılık ilanlarıyla dolu.
Öyle görünüyor ki deniz bitti, konut fazlalığı var.
Zamanla satışlar azalacak. Konut stoğu çoğalacak. Yanılmayı çok isterim ama öz sermayesi az olanlardan başlamak üzere işini kaybeden müteahhitler çoğalacak.
İlimiz ekonomisini zorlu günler bekliyor. Doksanlı yılların sonunda tekstilde yaşananlar bu kez inşaat sektöründe yaşanacak gibi görünüyor.
