M.Ö. 261-263 yılları arasında II. Antiokhos tarafından kurulan ve Antiokhos'un karısı Laodike'nin adı verilen antik kent, 2002 yılında başlatılan kazı ve restorasyon çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırılıyor. Dünya tarihine ışık tutacak bilgilere ulaşılan kazı çalışmalarında açığa çıkarılan en önemli keşiflerden biri ise Küçük Asya’nın 7 ünlü kilisesinden birinin bu kentte bulunması oldu. Hristiyanlığın ilk kiliselerinden biri olduğu kabul edilen yapı ile Büyük Tiyatro, Laodikya’nın dikkat çeken eserlerinden. Sahnesi tamamen yıkılmış olup, cavea ve orkestrası oldukça sağlam durumda olan kilise yaklaşık 20 bin kişilik. Kentte bunun yanında ayrıca çeşitli dönemlere ait heykeller, stadyum ve bir de küçük tiyatro bulunuyor.
Dünyanın ilk antik kentlerinden birisi olmasına ve İncil’de de adı geçen 8 ayak üzerine oturtulmuş 2 bin metrekare alana sahip Hristiyanlığın ilk kiliselerinden birinin olmasına rağmen Laodikya yine de istenilen ilgiyi bir türlü yakalayamadı.
“ÖRNEK KAZI ÇALIŞMALARINDAN BİR TANESİ”
Denizli Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği (DENTUROD) Başkanı Gazi Murat Şen, Laodikya Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının 2002 yılında başladığını ve Pamukkale Üniversitesi tarafından devam ettirildiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Türkiye’deki örnek kazı çalışmalarından bir tanesi Laodikya Antik Kenti'nde yapılmaktadır. Hem kazı hem de restorasyon çalışmasının yapıldığı, 12 ay boyunca kazıların devam ettiği tek noktadır. Baktığınız zaman bir önceki yıl Laodikya Antik Kenti'ne gelen ziyaretçi bir sonraki yıl geldiğinde yeni eserlerin çıktığını, yeni restorasyon çalışmalarının yapıldığını görmektedir. Bu başka bir ülkede olmuş olsa bu kazı ve restorasyon çalışmaları özel alanlarda insanlara izlettirilip bir gezi alanında düzenlenebilir ama bizim ülkemizde maalesef bu yapılamamaktadır.”
“UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRASI ASIL LİSTESİNE ALINMALI”
Laodikya’nın “UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi”ne alınması gerektiğine vurgu yapan Şen, kentin ayrıca ziyaretçi noktasında da gereken ilgiyi bir türlü yakalamadığını ifade etti. Şen, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Laodikya, Dünya Kültür Mirası’nda geçici miras listesindedir. Geçici miras listesinden asıl listeye geçmesi için de özellikle derneğimizin çalışmaları devam etmektedir. Bununla ilgili Pamukkale Üniversitesi, Kültür ve Turizm Bakanlığımızla iletişim halindeyiz. Kültür ve Turizm Bakanımıza da bunu ilettik. Eğer UNESCO Dünya Kültür Mirası’na da Laodikya Antik Kenti alınırsa Pamukkale ile beraber birbirine yakın 8 kilometre içinde UNESCO Dünya Kültür Mirası’na sahip iki alana Denizli sahip olacak. Bununla beraber ziyaretçi sayılarının da ciddi anlamda artacağını biz bekliyoruz. Laodikya Kenti maalesef yeterince ziyaretçi alamıyor. Baktığımız zaman 2018 yılı içinde Pamukkale Antik Kenti Hiarapolis’e 2 milyon 189 bin ziyaretçi geldi ama Leodikya Antik Kenti'ni yaklaşık 70 bin kişinin ziyaret ettiğini görüyoruz. Bu da Pamukkale Ören Yeri'nin ziyaret edeninin yaklaşık yüzde 3’ü gibi bir rakama tekabül ediyor ki, bu da bizim bölgemizde iyi tanıtımı yapamadığımızın bir kanıtıdır.”
“EFESLE BİRLİKTE TANITIM ÇOK ÖNEMLİ”
Laodikya Antik Kenti içerisinde bulunan ve Hristiyanlık için çok önemli sayılan kilisenin açılışı ile ilgili de sıra dışı bir öneride bulunan Şen, kilisenin Vatikan’dan gelecek önemli bir isim tarafından açılmasının tanıtıma büyük katkı sağlayacağını söyledi. Şen, “Özellikle bakanlığın Laodikya ile ilgili tanıtım kampanyalarına hız vermesi gerekmektedir. Efes Antik Kenti'ni ziyaret ettikten sonra, orada kiliseyi ziyaret ettikten sonra Laodikya’ya da gelmelerini de sağlayacak tanıtıma yapabilirsek bence çok çok önemli. Bunu da çok iyi kullanabilmemiz lazım. En azından biz Pamukkale’ye gelen ziyaretçi sayısının en az yarısının Laodikya Antik Kenti'ni de ziyaret etmesini hedefliyoruz. Laodikya Antik Kenti inanç turizmi açısından çok önemli bir noktadır. Laodikya Antik Kenti'nde bulunan Laodikya Kilisesi Hristiyanlık için çok önemlidir. İncil’de de geçmektedir. İncil’de geçen Ege’deki 7 kiliseden bir tanesidir ve burada M.S. 3. yüzyılda yapılan Hristiyanlığın kurallarının yazıldığı konsül burada yapılmıştır ve burada alınan kararlar Hristiyanlığın en önemli parametreleri olmuştur. Eğer Laodikya Antik Kilisesi özellikle Vatikan’dan gelecek yüksek düzeydeki bir kişi tarafından açılırsa ve burada bir tören düzenlenirse mutlaka bu uluslararası basında da yer alacak ve buranın tanıtımında da çok büyük rol oynayacaktır” dedi.
DENİZLİ (İHA)
