Denizlili olup da Özay Gönlümü ve Özay Gönlüm’ün seslendirdiği Nine’nin Mektuplarını bilmeyenimiz yoktur. Peki bu mektupların yazarını ve hikayesini biliyor muyuz?
Bu mektuplar, Acıpayam’ın Kırca Köyü’nde doğmuş öğretmen Mehmet Yılmaz tarafından kaleme alınmıştır. 1964 yılında kitap haline getirilmiş ve İnan Matbaası tarafından basılmıştır. “Umman Nine’nin Mektupları” kitabı 25 mektuptan oluşmaktadır.
Yazar Mehmet Yılmaz 1950’li yıllarda Acıpayam’ın köylerinde, daha ziyade “Gireniz Vadisi” dediğimiz köylerde öğretmenlik yapmıştır. Hem kendi doğup büyüdüğü köyünde hem de diğer köylerdeki yaşamı gözlemlemiştir.
Gözlemlerinde bu köylerin (ağız ve şivelerini) sosyal hayatını, gelenek, görenek, örf ve adetlerini kaleme almıştır. Bu mektuplarını da yaşlı, bilge, sevecen, gözlem yapan, ders veren Ummuhan Nine’nin ifadeleriyle yazmış ve “ninenin askerde olan torunu Kara Ahmet’e mektuplar” şeklinde ifade etmiştir.
Ummuhan Nine gerçekte var mıdır? Buna “köylerimizde pek çok Ummuhan Nine vardır” cevabını verebiliriz. Yani yazar bir anlamda ortaya kurgu bir Ummuhan Nine oluşturmuştur. Böylelikle ninenin gözüyle vermek istediği mesajları vermiştir.
Ayrıca mektuplardaki diğer karakterlere baktığımız zaman Habbili Gız, Gacar Amat, İsmelce,Habıs, Gara Elif, Gulaksız Ali, Gılı Gılı Zeynep gibi köyde yaşayan pek çok karakter bulunmaktadır. Bu karakter isimlerinin gerçek hayatta yaşayan isimler olduğu gibi yazar tarafından kurgu olarak oluşturulan kahramanlar olduğunu görüyoruz.
Ninenin Mektupları, her ne kadar 1964 yılında basılmış olsa bile, bize 1940’lı ve 50’li yıllardaki Denizli’nin, daha özelinde Acıpayam ve köylerindeki insanımızın yaşam tarzını, kültür ve geleneğini, hayata bakışını yansıtması açısından son derece önemli bir kaynaktır. Öyle ki Türk toplumu olarak daha ziyade sözlü kültür yapısından, yani sözlü gelenekten geldiğimiz için geçmiş döneme, kültürümüze ait yazılı kaynağın sınırlı olmasından dolayı.
Ninenin Mektupları, çok önemli bir kültürel hazinemizdir. Maalesef kültürümüze bu denli önemli hizmette bulunan yazarımız Mehmet Yılmaz’ı Denizli çok fazla tanıma imkanı bulamadı ve değerli yazarımızı 1999 yılında kaybettik. Bu yazı vesilesi ile kendisini bir kere daha rahmet ve saygıyla anıyoruz ve kendisine şükran duyuyoruz.
Selam ve muhabbetle..
