Yolu Anadolu topraklarına düşen gezginler, Denizli’ye de uğramadan edememiş. Örneğin Afrikalı ünlü gezgin İbn-i Batuta bunlardan birisidir. Fransız Marquis de Laborde, F.W. Krabow, Pascal Sebah, Francis Vyvyan Jago Erundell, Gertrude Bell, bu kente gelmiş; Hierapolis’ten Laodikya’ya, Colosae’dan Sarayköy’e farklı yerlerden çok farklı fotoğraflar çekmişlerdir.
Bu isimleri neden sıraladık? Hani hep söz açıldığında “Denizli’nin belleğini oluştaracak bir arşiv yok” diye başlarız ya konuşmaya onun için. Denizli’de, Türkiye’de olmayan fotoğrafları 1800’lü yıllardan itibaren çekip gitmiş gezginler. Bunları da İngiltere, Fransa ve ABD’deki arşivlere koymuşlar.
“Sözün özü, bizde olmayan arşivi onlar yapmış” diyerek, bu kez yakın tarihten enstantaneler sunan bir başka fotoğrafların öyküsünü aktarmak istiyoruz.
Denizli’nin görsel arşivi neredeyse 2 asır önceye kadar uzanıyor. İngiltere’den Fransa’ya birçok ülkenin ulusal arşivlerinde kendine yer edinen Denizli’nin izine, Amerikan arşivlerinde de rastlamak mümkün. Bu izlerin bulunduğu fotoğraf arşivi, 1861 yılında kurulan ve ABD’nin batı yakasındaki en eski devlet üniversitesi olan Washington Üniversitesi’nin kütüphanesinde yer alıyor.
Denizli’ye gelerek, kentin yakın tarihinden kesitler sunan, deklanşöre basan kişi, 10 yıl boyunca Anadolu’yu gezen Anthony Norman Landreau’dur. 1970-1980 yılları arasında İran ile Anadolu’yu dolaşarak köy yaşamı ile önemli yerlerin fotoğraflarını çeken Landreau, 1978 yılında ziyaret eder Denizli’yi.
Pamukkale, Hierapolis ve Laodikya’yı ziyaret eden fotoğrafçı, Denizli’nin yakın tarihini fotoğraf karelerine kazır. İşte 42 yıl önceki Denizli’ye dair ilk kez göreceğiniz fotoğraflar…
