Tüm gözlerin üzerinde olduğunu hissedersin. Sanki kapana kıstırılmış bir halde. Çıkışı olmayan, kaçışı olmayan bir kapan gibi. O kapana girdikten sonra herkesin gözü üzerindedir. Her bir mimik takip edilir. Her yaptığı hareket, her davranış gözetim altındadır.
Aslında gözetim altında olması sadece kendi çarpıtmasıdır. Gerçeği yansıtmamakta ve sadece sosyal fobik bireyin kaygılarının bir nedene bağlanma şeklidir. Toplum içinde ya küçük düşersem ya yüzüm kızarırsa ya dilim tutulur konuşamazsam gibi birçok kaygı belirtisi ortaya çıkar.
Bir kişi düşünün, bir toplum içerisine çıkıyor. Üzerinde herkesin dikkatini çekecek tonda bir kıyafet var. Farz edelim ki parlak bir pembe. Saçları daha önce hiç görülmemiş, fark edilmemesi mümkün olmayan pembe renklerinde bir model. Bu kişi herkesin dikkatini çekecek, herkesin kafasını çevirerek ona bakmasına sebep olacaktır. Tıpkı bu örnekte fark edilen, gözler üstünde olan kişi gibi hissedecektir sosyal fobik kişi.
O kişi pembe kıyafetle ve saçla nasıl sokağa çıkmıyorsa o bakışlarda gerçek değildir. Gözleri üzerinde hisseden kişi ise, o bakışlara maruz kaldığını veya kalacağını düşünerek hata yapmaktan korkar. Toplum önünde konuşma yapacağı sırada sesini daha iyi kullanabilmeli, sesinin tınısını en doğru şekilde ayarlamalıdır ki küçük düşmemelidir.
Bu problemin nedenlerine bir kaç farklı bakış açısından bakmak mümkün olacaktır.
Toplum önünde her konuşma yapmak üzere çıkan kişinin denemeleri büyük bir kırılma ile sonuçlanabilir. Toplum içerisinde bulunma denemeleri de beklediğinin aksine istenmeyen bir durumla karşılaşan kişi için aynı denemeyi tekrarlaması yaralayıcı olacaktır. Bu bir travmaya yol açarsa daha da engelleyici hale gelecektir. Travma; kişinin uzak durmak istediği, artık o davranışa karşı bir tedirginlik geliştirmesi olarak da devam eder. Artık toplum ve topluluk onun için kaçınılması gereken, koşarak uzaklaşılması gereken bir yerdir.
Bir diğer şekilde açıklamak istersek eğer; topluluk içerisinde bulunmayarak kendi dünyasından çıkmamış kişiler annesinin ve babasının kendilerine kurdukları küçük, her an mutlu edilen dünyada keyifle yaşamaktadırlar. Yıllarca zorluk olmadan her zorluğun ise ailesi vasıtasıyla yolundan çekilen çocuk her an kendisini dört gözle dinleyen doğru da söylese yanlışta söylese alkış alan bir yaşam sürmüştür. Ta ki gün gelip okula başlayıncaya kadar…
Kendince okulda ki arkadaşları gaddardır. Aile ortamına benzemeyen bu ilişki biçimi çocuğu çok incitir. Tökezleme nedir öğretilmemiş olan bu çocuk küçük bir tökezlemeyle birlikte büyük yara alacaktır. Toplum önünde yaralanıp yaralanmayacağını en ince detayına kadar araştıracaktır. Etrafındakilerin ona söylediklerine değil söylemeye çalıştıklarını en ince ayrıntısına kadar gözleyecektir. Bu da bir süre sonra toplumdan, topluluktan uzak durmasına yol açacak yara almamak için en doğru yolun toplumdan uzak kalması olduğunu hissedecektir.
