Güvenilir Ürün Platformu Danışma Kurulu Başkanı Dr. Aslı Elif Tanuğur Samancı, bilimsel çalışmaların ham balın içeriğinde 22 farklı amino asit, 27 mineral ve 5 bin civarında enzim bulundurduğunu ortaya koyduğunu ifade etti.
Güvenilir Ürün Platformundan yapılan açıklamaya göre, arı ürünlerinin faydalarına her geçen gün yenisi ekleniyor. Açıklamada görüşlerine yer verilen Güvenilir Ürün Platformu Danışma Kurulu Başkanı Samancı, ham balın, doğanın sunduğu en saf ve sağlık açısından işlevsel besinlerden biri olduğunu belirtti.
Bilimsel çalışmaların, ham balın içeriğinde 22 farklı amino asit, 27 mineral ve 5 bin civarında enzim bulundurduğunu gösterdiğini aktaran Samancı, "Ham balda başlıca bulunan mineraller arasında demir, çinko, potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum ve selenyum bulunur. Başlıca vitaminleri ise B6 vitamini, tiamin, riboflavin, pantotenik asit ve niasindir. Bu değerli ürün birçok sağlık faydası gösteriyor, fakat doğal ve işlem görmemiş olması çok önemli" ifadelerini kullandı.
Samancı, ham bal, propolis, polen, arı ekmeği ve arı sütü gibi arı ürünlerinin uluslararası bir tebliğinin olmadığını anlatarak, şunları kaydetti:
"Ben uzun yıllardır arı ürünleri alanında tebliğ oluşturulması adına yürütülen çalışmalara destek oluyorum. Bu durum büyük sağlık problemleri oluşturuyor. Ülkemizi göz önünde bulundurursak, zengin bir coğrafyaya sahip ve elde edilen arı ürünleri de oldukça faydalı. Dünya pazarından alınan ürünler ve Anadolu arı ürünlerinin aktiviteleri karşılaştırıldığında, ciddi farklılıklar var. Antioksidan kapasiteleri, antimikrobiyal aktiviteleri ve içerdikleri bileşenler incelendiğinde, bu bilgilerin tüketiciye yanlış beyan edildiğini görüyoruz. Sözleşmeli Arıcılık Modeli izlenebilir ve doğa dostu üretim için çok doğru bir teknik. Hem kovandan sofraya arı ürünlerinin doğallığı korunuyor hem de arıcılarımız faaliyetlerinde destekleniyor. Katma değerli doğal ham bal ve diğer arı ürünlerine ulaşmak adına Sözleşmeli Arıcılık Modeli ile çalışan ve arı ürünleri ile bilimsel çalışmalar yürüten Anadolu arı ürünleri üreticilerini tercih etmek doğru olacaktır.”
"HAM BAL, ÖKSÜRÜK SEMPTOMLARININ AZALTILMASINA KATKIDA BULUNUR"
İstanbul Kent Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Tanju Besler ise, ham balın besin değeri açısından en değerli bal olduğunu belirterek, ham balın, yüksek sıcaklıklarda (<45 °C’den) pastörize edilmeyen ve doğal yapısında bulunan polenleri ayrıştırılacak şekilde filtre edilmemiş bal olarak tanımlandığını bildirdi.
Ham balın, kovandan elde edildiği haliyle korunduğu için besin değeri açısından en değerli bal olarak kabul edildiğini aktaran Besler, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Pastörize ballar ise genellikle 65- 75 derece santigrat hatta 80 derece santigrata kadar ısıtılır; 300 mikron metre kadar çaplı çok küçük filtrelerden fiziksel olarak geçirilerek polenleri ayrıştırılır. Bal yüksek sıcaklıklarda ısıl işlem ve filtrasyon gördüğünde, içeriğinde bulunan enzim ve vitaminlerin yapısı bozulacağından beklenen faydaları görülmez. Ham balda 'invertaz enzim' düzeyi ve aktivitesi yüksektir. Pastörize edilen balın invertaz enzim düzeyinde, aktivitesinde ve besin değerinde ciddi azalma görülür. Ham balın kristalleşmesi ve katılaşması çok doğal değişiklikler olup, besin değerinde bir kayıp yaşanmaz.”
Besler, 2021 yılında Iğdır Üniversitesi’nde yapılan bilimsel çalışmada, Türkiye’den alınan 60 farklı türde ham bal örneğinin prolin, şeker içeriği, invertaz, diastaz, nem, asitlik, renk ve elektrik iletkenliği gibi fizikokimyasal özelliklerinin değerlendirildiğini belirterek, "Enzim seviyeleri, ham bal için kalite kriterlerinden biridir. Prolin açısından en zengin bal türünün kestane balı olduğu görülmüştür. Multifloral balın ise invertaz ve diastaz miktarı bakımından zengin olduğu tespit edilmiştir. Tüm verilerin kodeks ile uyumlu olduğu bildirilmiştir. Isıl işlem görmemiş ham bal numuneleri, ham balın biyolojik aktivitesinden sorumlu olan fenolik bileşikler, amino asitler, enzimler vb. gibi minör elementleri içerir. Bal, bu minör unsurları ile tamamlayıcı gıda olarak önemlidir. Birçok faydası bu bileşenler sayesinde görülür, bu sebeple ham bal doğal yapısı bozulmayacak şekilde tüketime sunulmalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. Besler, ham balın, antienflamatuvar özelliği ile enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olduğunu ifade ederek, "Ham bal, alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarında görülen öksürük semptomlarını azaltılmasına katkıda bulunur. Yara ve yanık tedavisinde iyileşmeyi hızlandırdığı görülmüştür. Özellikle diyabete bağlı görülen yaralar üzerinde olumlu etkileri dikkati çekmektedir” ifadelerini kullandı.
