Yayınlanma: 16 Ağustos 2022 Salı - 09:47Güncelleme: 10 Ekim 2022 Pazartesi - 14:15
Güney, 9 bin 506 nüfuslu, ekonomisi büyük ölçüde bağcılığa bağlı bir ilçe. Sadece Denizli’nin değil, Türkiye’nin “üzüm vadisi” gibidir. Bölgeyi ziyaret eden gurmeler ise “Türkiye’nin Toskana’sı” ya da “Bordeaux”su olarak isimlendirir göz alabildiğince uzayıp giden şaraplık üzüm bağlarından dolayı. Bu nedenledir ki, ülkenin önde gelen şarap üreticileri burada bağ yetiştiricisidir, üzüm alıcısıdır. Ama gelin görün ki bir biyogaz tesisinden kaynaklandığı öne sürülen koku ve sinek, Güney’in en önemli sorunu haline gelmiş durumda.
Güneyli üzüm ve sebze üreticilerinin “sinek, dayanılmaz bir koku ve çevre kirliliği problemimiz var” bildirimi üzerine ilçeye gittik. Göz alabildiğince uzayıp giden üzüm bağlarının bulunduğu bölgeyi gezdik. Bu gezide, tarlalara “gübre” diye bırakılan atıklar ile yine bağların arasında yarı sıvı halde ve katranı andıran atıkların depolandığı havuzları gösterdiler. Yayılan pis kokuyu, koloniler halindeki sinekleri ise ayrı bir problem olarak aktardılar.
BAĞLAR ARASINDA BİYOGAZ TESİSİ
Güney Biyogaz Üretim AŞ’ye ait tesis, hayvansal atıklardan biyogaz üreterek elektrik enerjisine dönüştürmek, yan ürün olarak da sıvı ve katı organik gübre üretmek üzere kuruldu. Ancak, tesisten çıkan ve “kompost gübre” olarak adlandırılan atıklar, firma tarafından kiralanan arazilere dökülüyor. Yine üzüm bağları ve tarım arazileri arasında kiralanan arazilerde havuzlar oluşturularak, buralarda atıklar depolanıyor. Havuzlarda yarı sıvı halde depolan atıkların koku ve sinek üretici olması, zamanla yeraltı suyuna karışma endişesi sıklıkla dile getirildi yöredeki üreticiler tarafından.
TOKAT: MAHVOLAN DOĞA NE OLACAK?
Güneylilerin yaşadığı sorunla ilgili konuştuğumuz isimlerden birisi Pamukkale Şarapları Yönetim Kurulu Başkanı Yasin Tokat oldu. Tokat, sözlerine “Atıklar o kadar kötü ki, o kadar büyük bir zarar ki, dünyaca ünlü ve Türkiye bağcılığının gözbebeği bir yer olan Güney, önlem alınmazsa mahvolacak” diye başladı.
Güney’de bağcılığı geliştirmek, Güney’in üzümlerini Türkiye’de bilinir hale getirmek için uzun yıllardır yoğun çalışma sarf ettiklerini kaydeden Tokat, Güney’i İtalya’da, Fransa’da olduğu gibi bağ turizmi, şarap turizmi merkezi yapmak istediklerini, bunu üzümde başardıklarını, ilçenin Türkiye’de kaliteli şaraplık üzümün merkezi konumuna geldiğini, ülkedeki bütün şarap üreticilerinin Güney’e geldiğini söyledi.
Ancak, kurulan biyogaz tesisiyle sorunlar yaşanmaya başladığını ifade eden Tokat, “Güney’de olabilecek bağcılık ve şarapçılık turizmini yok edecek bir gelişme oldu. Nasıl düşünüldü, devletin kurumları nasıl izin verdi, biyogaz açıldı buraya. ‘Enerji üreteceğiz, atıklarımız gübre olacak’ diye rapor almışlar, belge almışlar. Çerden çöpten, fabrikaların kullanılmayan en kötü atıklarını getirip burada biyogaz üretip ondan da enerji üretmeye bakıyorlar. Ama atıklar o kadar kötü ki, o kadar büyük bir zarar ki, dünyanın gözbebeği bir yer olan Güney, önlem alınmazsa mahvolacak. Bölge halkı, bağcılık, şarapçılık sektörü zarar görecek. Buna nasıl izin verilir? Bu insanların atığı gübre vasfında olabilir ama kokusu, çirkin görüntü, döküldüğü arazileri mahveden yapısı, sinekler… O etraftaki çiftçi, köylü sinekten yemeğini yiyemiyor. Bu kadar rezalet. Gel bir gör kardeşim. Türkiye’nin bütün şarapçıları burada ama yarın birer birer gidecek. Buna derhal sivil toplum örgütleri, devlet kurumları müdahale etmeli. Bir bölge mahvoluyor geleceğiyle ama sen ‘bunun atığı gübre özelliği olabilir’ diyorsun da kokusu ne olacak? Görüntüsü ne olacak? Mahvolan doğa ne olacak? Dökülen yerde ot bitmiyor. Son derece endişeliyim” dedi.
KALAN: ATIK HAVUZLARINA YAKIN MESAFEDE SU SONDAJLARI VAR
Atıkların depolandığı havuzların yakınında biber üretimi yapan Yasin Kalan da havuzları buraya yapmamaları uyarılarının dikkate alınmadığını söyleyerek, “Bu havuzlar yapılırken uyardık; yapmayın, kurmayın diye. Çünkü benim ruhsatlı iki sondajım var. Yeraltı suyunda yarın bu çıkacak diye. Dinleyen olmadı. ‘Havuzları yapıyoruz, ilaçlamamızı düzenli şekilde yapacağız, koku, sinek şu bu olmayacak’ dediler. Şu an koku ve sinek had safhada. Yollardan kimse geçemiyor. Bunu fabrika sahibi, müdürüyle görüştüğümüzde de hiçbir sonuç alınmıyor. Bunun yanında başvurduğumuz CİMER’den, oradan buradan bir geri dönüş yok, bir ilgilenen yok. Burada hayvan çiftliği falan yok. Koku, sinek nereden geliyor? Sabah güneş doğduğunda havuzun üstünden sinek çıkıyor” dedi.
Konuyu kaymakamlığa ilettiklerini, ancak sonuç alamadıklarını söyleyen kalan, “Kaymakam bey ben ‘tesise ceza yazamıyorum ruhsat Tarım Bakanlığından alındığı için’ diyor. ‘Biz ancak arabalarına müdahale ediyoruz, atık dökerken yakaladığımızda ceza kesebiliyoruz’ diyor. Fabrikaya karışamadığını söylüyor” diye konuştu.
Atığın döküldüğü yerde ot dahi çıkmadığını, bir ay önce havuzların yoğun yağmurda patladığını ve çevresindeki yerlere zarar verdiğini söyleyen Kalan, “Bahçemdeki biberin ucu yanıyor. ‘Kalsiyum noksanlığından’ dediler. İlaçladık, yine gidiyor. Birkaç yerle konuştum, ‘bu sineğin taşıdığı bir virüs olabilir’ diyorlar. Laboratuvar araştırıyoruz, Türkiye’de böyle bir laboratuvar yok. Salihli’de bir yer bulduk, o da ‘biz yapamayız, sonuç vermez’ dedi. Bizim biberlerimizde bir hastalık olmaması lazım, topraklarımız zaten kuvvetli. Kalsiyum noksanlığı denilince kalsiyum da verdik ama ucu yine de kararıyor” ifadelerini kullandı.
KUTLU: EVİN DIŞINDA SİNEK VE KOKUDAN OTURAMIYORUZ
Biyogaz tesisinin hemen yanında üzüm bağı ve yaz aylarında kullandığı evi olan Adem Kutlu ise, “nedir yaşadığınız problem” sorumuza yanıt verirken sözlerine “İki senedir devam ediyor. Aşırı derecede koku ve sinek problemi var. Arazi yollarımızdan kamyonlarla hammadde taşıyorlar tesise. Geçiş sırasında aşırı derecede toz oluyor” diye başlayıp şöyle devam etti:
“Silajlık darı diye başladılar, tavuk pisliği getiriyorlar, kasaplardan atık getiriyorlar, güneşin altına döküyorlar. Duruyor 3-5 gün, aşırı derecede koku yapıyor. Evimizin dışında, çardaklarda oturamıyoruz. Ayrıca bu bölgede 20-25 kilometrelik alanda arıcılık diye bir şey kalmadı. Arı çirkin kokuyu sevmez çünkü.
Gelelim sineğe… Gidiyorum, ikaz ediyorum, arkadaşlar sıcaklar başlıyor, ilaçlayın diyorum. İlaçladıklarını söylüyorlar. Ben de atıyorum ama çare olmuyor. Gelen atıkların örtülmesi gerekiyor, güneşle irtibatının kapanması gerekiyor. 40 derece güneşin altına bırakılıyor, bunlar da sinek yapıyor. Koku ve sinekten duramıyoruz. Salça yapacağız, güneşe ihtiyaç var ama sinekten dolayın tepsinin üzerine açamıyoruz. Ovanın ortasına gelmiş bir tesis konmuş. Böyle bir durum olmaz.”
“Resmi makamlar şikayetinize ne diyor?” sorumuza Kutlu, “Ben, Kaymakam Beye gittim, dilekçe verdim. Kaymakam bana ‘ben bunlardan bıktım’ dedi. ‘Bugün gelen bir tek sen değilsin, senden başka üç kişi daha geldi’ dedi. Belediye Başkanı’na gittim, sosyal medyadan şikayetimi dile getirdim, il başkanına söyledim. Devlet yetkiyi kaymakama, belediye başkanına veriyor ama verilen yetkiyi kullandırmıyorlar. Ara ara 5 dönümlük araziler var. 1.000, 1.500, 2 bin kamyonluk sıvı atıyorlar. İnanmıyorlarsa o yerlerin derinliğini ölçsünler, bana ‘sen yalan söylüyorsun’ desinler” yanıtını verdi.
Kutlu, “Yazılı dilekçe verdiniz mi?” sorumuzu da “Verdim… Kaymakam ‘bende bir yetki yok, kapatamam’ dedi. ‘Ceza yazıyoruz’ dedi” şeklinde yanıtladı.
42 MİLYON LİRALIK TEŞVİK ALDI
Öte yandan, çevre sorunlarına neden olduğu iddia edilen Güney Biyogaz Enerji Üretim AŞ’nin 2020 yılının mayıs ayında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen teşviklerden yararlandığı bildirildi. Şirkete, mayıs-2020'de biri kimyasal gübre ve azotlu bileşiklerin imalatı için 35 milyon 160 bin 100 lira, diğeri enerji elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımı için 7 milyon 98 bin 266 lira olmak üzere 42 milyon 258 bin 366 lira teşvik belgesi verildiği öğrenildi.
AK PARTİ MİLLETVEKİLİ ÖK’TEN ZİYARET
Bu arada, AK Parti Denizli Milletvekili Nilgün Ök, geçtiğimiz günlerde şirketin Güney’deki üretim tesisini ziyaret etti. Ök, bu ziyaretle ilgili sosyal medya hesabından “Biyogaz ve biyokütleden çevre dostu enerji ve doğal gübre üretimi yapan Güney Biyogaz’ı ziyaret ettik. Bu ülke, Ebru Aslan gibi kadın girişimcilerimizin üretimiyle hızla büyüyüp kalkınacaktır. Kendi işletmelerini kuran başarılı kadınları görmek bizi mutlu ediyor” paylaşımını yaptı.
CEZA YAZAMADIĞINI SÖYLEYEN KAYMAKAM DA ZİYARET ETMİŞ
Şikayet için gelenlere ceza yazamadığını söylediği iddia edilen ve son kararnameyle Hatay’ın Hassa ilçesine tayini çıkan Güney Kaymakamı Osman Acar’ın da, görev yaptığı dönemde Güney Biyogaz Üretim AŞ’yi ziyaret eden isimlerden olduğu belirlendi.
Bu web sitesi, size mümkün olan en iyi kullanıcı deneyimini sunabilmek için çerezleri kullanır. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanır ve web sitemize döndüğünüzde sizi tanımak ve ekibimizin web sitesinin hangi bölümlerini en ilginç ve yararlı bulduğunuzu anlamasına yardımcı olmak gibi işlevleri yerine getirir.
Kesinlikle gerekli çerezler
Çerez ayarları tercihlerinizi kaydedebilmemiz için kesinlikle gerekli çerezler her zaman etkin olmalıdır.
Bu çerezi devre dışı bırakırsanız, tercihlerinizi kaydedemeyiz. Bu da, bu web sitesini her ziyaret ettiğinizde çerezleri tekrar etkinleştirmeniz veya devre dışı bırakmanız gerekeceği anlamına gelir.
