Denizli Büyükşehir Belediyesinin yerel seçimler öncesinde açılışını yaptığı "Gökpınar Barajı Çevre Yolu'nda önemli eksiklikler saptandı. Sayıştay raporuna göre, yol katmanında kullanılan betonun basınç dayanım sınıfının ihale dokümanında belirtilen niteliği taşımadığı tespit edildi. Raporda, “yapımı gerçekleştirilen eserin faydalı ömrünü düşüreceği ve eserin kullanımı sırasında ortaya çıkacak bakım onarım masraflarının artmasına sebebiyet verebileceği düşünülmektedir” denildi
Ankara ile Antalya ve Muğla karayollarını birbirine bağlayan ve bu yıl yerel seçimler öncesinde 28 Şubat'ta açılışı yapılan Gökpınar Barajı Çevre Yolu'nda önemli eksiklikler olduğu ortaya çıktı. Sayıştay denetçilerinin hazırladığı raporda, “yol katmanında kullanılan betonun basınç dayanım sınıfının ihale dokümanında belirtilen niteliği taşımadığı” belirtildi.
Sayıştay raporuna göre, baraj kenarı çevre yolu yapım işi kapsamında kontrol işlemlerindeki zafiyet nedeniyle iş kapsamında yaptırılan imalatlarda şartnameye aykırılıklar bulundu.
“TEKNİK ŞARTLARA UYULMADI”
Büyükşehir Belediyesi tarafından Pamukkale İlçesi 1271 sokak ve Şeyh Bedrettin caddeleri arasında kalan bölgede yeni yol açmak ve üst yapı kaplama işleri yaptırılmak üzere 03.11.2022 tarihinde sözleşmeye bağlanan Baraj Kenarı Çevre Yolu yapım işinde Karayolları Teknik Şartnamesinde (KTŞ) belirtilen teknik şartlara değinilerek, işin teknik şartnamesinde KTŞ hükümlerine atıf yapılmış olmasına karşın, ihale konusu yol yapım işine ilişkin bazı imalatlar sırasında söz konusu teknik şartlara uyulmadan imalatların gerçekleştirildiği vurgulandı.
KTŞ’nin yol üstyapısı başlıklı 400’üncü kısmın “401 alt temel” bölümü, 401.02 malzeme başlıklı alt bendinde; alt temel yapımında kullanılacak malzemenin kum, çakıl, teras çakılı, ayrışmış, bozuşmuş kaya, cüruf kırmataş, kazınmış asfalt ve benzeri malzemelerden tek tip veya kazınmış asfalt malzemesi kullanılması durumunda (maksimum % 25) iki veya daha fazla malzemenin karışımından oluşacağı, alt temel malzemesinin kazınmış asfalt malzemesi dahil iki veya daha fazla agrega grubu ile hazırlanması durumunda karışımın hangi malzemelerden, ne oranda olacağı ise ‘Karışım Dizayn Raporu’nda belirtileceğine yer verildiğine işaret edilen raporda, eksiklikler şöyle sıralandı:
- KTŞ’nin bu hükmüne rağmen adı geçen yol yapım işinde yol yapım katmanlarından olan plent-miks alttemel (PMA) imalatına ‘Karışım Dizayn Raporu’ olmaksızın başlandığı tespit edilmiştir. Yol yapım işinde adı geçen katmana ilişkin imalatlara 31.01.2023 tarihinde başlanılmış olmasına rağmen söz konusu katmana ait karışım dizayn raporu 16.02.2023 tarihlidir. Dolayısıyla, 31.01.2023-16.02.2023 tarihleri arasındaki 15 günlük alttemel tabakası imalatları herhangi bir karışım dizayn raporu olmaksızın yapılmıştır.
- Yapılan incelemede, söz konusu tarihler arasındaki 15 günlük imalat döneminde toplam 6.039 ton plent-miks alttemel (PMA) tabakası imalatı gerçekleştirilmiştir. İş kapsamında gerçekleştirilen plent-miks alttemel (PMA) imalatı toplamının 42.213,53 ton olduğu dikkate alındığında, bu imalatın %14,3’ünün karışım dizayn raporu olmaksızın ve dolayısıyla kullanılan malzemeye ilişkin herhangi bir standart kontrolü yapılmaksızın gerçekleştirildiği sonucu ortaya çıkmaktadır.
- Yukarıda belirtilen hususun dışında, plent-miks alttemel (PMA) tabakası imalatı sırasında adı geçen tabakaya ait karışım dizayn raporunda yer verilen gradasyon limitlerinin tespitine yönelik 10.02.2023-22.02.2023 tarihleri arasını kapsayan 12 günlük imalat dönemi için de herhangi bir elek analizi deneyi bulunmamaktadır. Hakediş eki belgelere göre söz konusu 12 günlük imalat döneminde 7.101,05 ton plent-miks alttemel (PMA) imalatının şartname kurallarına uygun olup olmadığına yönelik herhangi bir numune alınmaksızın gerçekleştirildiği görülmüştür.
- Ayrıca, KTŞ’nin Kısım 401 ve Kısım 402 başlıkları altında hem plent-miks alttemel (PMA) hem de plent-miks temel (PMT) tabakası imalatlarının yapımı sırasında malzeme veya gradasyon değişikliğinde ve ayrıca en az ayda bir kez olmak üzere dizayn raporunda belirtilen max. kuru birim ağırlık değerinin kontrolü amacıyla kalite kontrol deneyi yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Ancak, yapım işi hakediş eki belgelerde adı geçen imalatların max. kuru birim ağırlıklarının KTŞ değerlerini sağlayıp sağlamadığına ilişkin yapılmış herhangi bir deneye rastlanmamıştır.
- Karayolları Teknik Şartnamesine (KTŞ) aykırı diğer bir husus ise plent-miks alttemel (PMA) ve plent-miks temel (PMT) imalatlarında imalatın sıkışma ölçüm metoduna ilişkindir. KTŞ’nin kalite kontrol deneyleri başlıklı 401.04 nolu kısmında yer verilen aynı başlıklı 401-5 sayılı tabloda “sıkışma yüzdesi belirleme testleri”nde Kum Konisi Metodu, Kasnak Metodu ve Nükleer Metot olmak üzere üç ayrı metot öngörülmüş olup söz konusu yol yapım işinde, plentmiks alttemel (PMA) ve plent-miks temel (PMT) imalatları sırasında sıkışma deneyleri yalnızca nükleer metot kullanılarak yapılmıştır.
- Oysaki nükleer metotla ilgili 401-5 sayılı tablo dip notunda; “İşin başlangıcında en az 10 farklı noktada nükleer metot ile yapılan sıkışma deney sonuçları ile Kum konisi veya Kasnak metotlarından biri ile yapılan sıkışma deney sonuçlarının korelasyonu yapılacaktır. Sıkışma kontrolünün nükleer metotla yapılması durumunda, ayrıca her 2.500 m2’de bir, diğer metotlardan birisi ile de sıkışma kontrolü yapılacaktır. Kalite kontrol deneyleri, en az bu tabloda belirtilen sayıda olmak üzere, kontrol mühendisince uygun görülen ara ve sıklıkta yapılacaktır” denilmesine rağmen, sıkışma testlerinin sadece nükleer metot kullanılarak yapıldığı, Kum konisi veya Kasnak metotları ile doğrulama testi yapılmaksızın imalatın tamamlandığı görülmüştür.
- Diğer bir tespit ise, bazı analiz deney tarihleri ile ilgili imalatın yapım tarihleri arasındaki uyumsuzluğa ilişkindir. Örneğin, plent-miks temel (PMT) tabakasına ilişkin 01.03.2023 –15.03.2023 tarihleri arası dönemini kapsayan 9 farklı elek analiz raporu bulunmasına karşın, hak ediş eki metraj listelerinin incelenmesi neticesinde belirtilen tarih aralığında herhangi bir plent-miks temel (PMT) imalatının olmadığı gözükmektedir. Bu durum da ilgili analizlerin kontrol teşkilatı tarafından sağlıklı bir şekilde yapılmadığını veya takip edilmediğini göstermektedir.
Son olarak ise, yerinde denetim aşamasında, RCC Beton Yol Yapım imalatından iki farklı tarihte ve imalatın değişik kısımlarından İdarece alınan numunelerin Karayolları Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü Araştırma Geliştirme Başmühendisliğince gerçekleştirilen analizleri sonucunda, belirtilen yol katmanında kullanılan betonun basınç dayanım sınıfının ihale dokümanında belirtilen niteliği taşımadığı tespit edilmiştir. Söz konusu yol katmanının yapımı sırasında beton basınç dayanım sınıfının tespitine yönelik yapılmış herhangi bir analiz bulunmamaktadır.
BÜYÜKŞEHİRİN EKSİKLİKLERE YANITI: BUNDAN SONRA ÖZENLİ DAVRANILACAK
Denizli Büyükşehir Belediyesi yönetimi, rapora yansıyan eksikliklerle ilgili “Kamu idaresi tarafından iletilen cevapta, bulgumuzda yer verilen hususlara genel olarak iştirak edildiği, RCC beton imalatına ilişkin hesaplanan nefaset kesintisinin yüklenicinin 7 nolu hak edişinden kesildiği ve bundan sonra yapılacak yol yapım işlerinde oluşabilecek olumsuz sonuçların önüne geçebilmek adına kontrol faaliyetlerinin şartname hükümlerine uygun bir biçimde yerine getirilmesinde daha özenli davranılacağı” yanıtı verildi.
EKSİKLİKLER YOLUN KULLANIM ÖMRÜNÜ KISALTACAK”
Raporun sonuç bölümünde, “Yukarıda yer verilen tespitler, bulgu konusu yapım işinde kontrol faaliyetlerinde bir takım eksikliklerin yaşandığını ortaya koymaktadır. Bahse konu kontrol eksikliklerinin ise, adı geçen sözleşme kapsamında yapımı gerçekleştirilen eserin faydalı ömrünü düşüreceği ve eserin kullanımı sırasında ortaya çıkacak bakım onarım masraflarının artmasına sebebiyet verebileceği düşünülmektedir. Nihai olarak, bu gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşılmaması adına gerçekleştirilen işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun bir biçimde yapılmasına azami özen gösterilmesi gerektiği değerlendirilmektedir” ifadelerine yer verildi.
