Pamukkale ilçesinde, kentin içme suyu ile tarım alanlarına sulama suyu sağlamak üzere inşa edilen, ancak yeterli önlem alınamaması sonucu kirlilik problemi yaşanan Gökpınar Barajı, şimdilerde bambaşka bir konuyla gündemde. Baraj gölünün dibinde yapılaşmanın önünü açacak planlamanın uygulamasına ilk adım rekreasyon ve yol açmayla atıldı. Çeşitli kamu binaları ve sportif tesislerin yanı sıra, “DESKİ Su Havzaları Koruma ve Kontrol Yönetmeliği” de sayfiye evleri yapılmasına olanak sağlayacak. Tarım arazilerinden geçecek yol ile de binlerce ağacın kesileceği, bu arada oluşturulan 10’ar bin m²’lık parseller nedeniyle küçük tarla sahiplerinin arazilerini kaybetmeyle karşı karşıya kaldığı belirtildi.

1995’TE TEMELİ ATILDI, 2001 YILINDA AÇILDI
Kent merkezine 4 kilometre mesafedeki Gökpınar Barajı’nın temeli, 29 Kasım 1995’te dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanı Adnan Keskin tarafından atıldı. Aternatif kaynaklar bulunmadığı takdirde buradan kentin içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanması öngörüldü ve 2001 yılında hizmete açıldı.
Baraj gölünde depolanacak 28,20 hm3 su ile 354 hektar yeni alanın sulamaya açılması, ayrıca Çürüksu Sol Sahil’de 1.930, Çürüksu Sağ Sahil’de 3 bin 894 hektar olmak üzere toplam 5 bin 824 hektar tarım alanına su sağlanması, yukarı Çürüksu Ovası’nda 3 bin 952 hektar alanın da yeterli suya kavuşturulması planlandı.

KORUMA KARARLARI
İçme ve tarım alanlarının sulanmasında önemli bir kaynak olarak inşa edilen Gökpınar Baraj Gölü’nün kirlilikten korunması için bir dizi kararlar da alındı.
Gökpınar Baraj Gölü ve besleme kaynakları ile bu kaynakların su toplama havzası ,15.09.1995 tarih ve 8 nolu Mahalle Çevre Kurulu (MÇK) kararı ile koruma altına alındı.
Buna ilave olarak 25.06.2002 tarih ve 6 nolu Mahalle Çevre Kurulu kararı ile de Kuruçay havzasının, Gökpınar Barajı su toplama havzasına dahil edilmesine karar verildi.
Bu kararlar 09.03.2011 tarihinde onaylanan 1/100.000 ölçekli Aydın-Muğla-Denizli Çevre Düzeni Planı’na işlendi.

MÇK KARARLARI İPTAL EDİLDİ, DESKİ YÖNETMELİĞİ YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Ancak, 2017 yılına gelindiğinde Gökpınar ile ilgili yeni bir sürece geçildi. İSKİ Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’da belirtilen “Büyükşehir belediyeleri sınırlarında içme suyu alınan havzaların korunmasına ilişkin görev ve sorumluluk büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerine aittir” hükmüne dayanılarak, Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (DESKİ) tarafından “DESKİ Su Havzaları Koruma ve Kontrol Yönetmeliği” hazırlanıp, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayına sunuldu.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünün 19.06.2017 tarih ve E.7333 sayılı yazısı ile yönetmeliğin yürürlüğe girmesinin uygun olduğu belirtildi. Söz konusu yönetmelik 14.07.2017 tarih ve 14-15 sayılı DESKİ Genel kurulu kararı ile Denizli Büyükşehir Belediye Meclisinde onaylanarak yürürlüğe girdi.

Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesi üzerine, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yapılan yazışmaların ardından MÇK, dönemin Denizli Valisi Hasan Karahan başkanlığında 02.03.2018 tarihinde yaptığı toplantıda, 15.09.1995 tarih ve 8 nolu kararı ile 25.06.2002 tarih ve 6 sayılı kararlarının tüm maddeleri yürürlükten kaldırılması kararını aldı.
YÖNETMELİKLE BELİRLENEN KORUMA MESAFELERİ
“DESKİ Su Havzaları Koruma ve Kontrol Yönetmeliği” ile “mutlak koruma alanı (300 metre)”, “kısa mesafeli koruma alanı (300-1.000 metre), “orta mesafeli koruma alanı (1.000-2.000 metre) ve “uzun mesafeli koruma alanı (2.000 metre-havza sınırı) belirlemesi yapıldı.
Bu yönetmeliğin amacı da “Denizli İline içme ve kullanma suyu temin edilen veya edilecek olan tüm yüzeysel ve yeraltı su kaynaklarının çeşitli yollarla kirlenmesinin önlenmesi amacıyla tedbirlerin belirlenmesi” şeklinde ifade edildi.

VATANDAŞLAR BAHÇELERİNİ KAYBETMEK İSTEMİYOR
Bu arada bölgede 18. madde uygulaması yapılarak yeni bir parselizasyon düzenlemesine gidildi. 5 bin ve 10’ar bin m²’lik parseller oluşturuldu. Büyük parseller oluşturulurken hisselendirmeler yapıldı. İzale-i suyu uygulamasıyla da küçük parsel sahipleri, yıllardır bahçe olarak kullandıkları yerlerini ellerinden çıkarma gibi bir riskle karşı karşıya bırakıldı.
Konuyla ilgili açıklama yapan Avukat Önder Tulunay, kent çevresinde yok edilen yeşil alanlarına yenisi eklenmek istendiğini, kentin ekolojik dengesinin bozulmaya çalışıldığını ifade ederek, “Yıllardır tarım arazisi olarak kullanılan alanda on binlerce ağaç yanlış idari işlemler ile yok edilecektir. Sadece müvekkillerime ait üç parselde 778 i zeytin olmak üzere 1500 civarında 30 çeşit ağaç bulunmaktadır” dedi.
İmar düzenlemesiyle ilgili mülk sahiplerine bilgi verilmediği kaydeden Tulunay, “Yönetmelik kapsamında 1/1000 imar planı yapılmış, 15.05.2018 tarihli 573 sayılı meclis kararı ile tarım arazisi olan kalan yerler için farklı düzenlemeler yapılmış, bu kararlar ise orada tarım faaliyeti ile uğraşan müvekkillerim dahil kimseye tebliğ edilmemiştir. Belediye bunun tebliğ edilmeme gerekçesi olarak 3194 sayılı yasanın 8. maddesi tebliğe gerek olmadığını belirtmektedir. Dolayısı ile burada ki plan değişikliğinden haberi olmayan yüzlerce kişi ile müvekkillerim 22.04.2021 tarihindeki 495 sayılı meclis kararı ile 18. madde uygulamasından ve yapılan yeni parselasyondan haberdar olmuştur” ifadelerini kullandı.

“VATANDAŞIN İTİRAZ HAKKI ELLERİNDEN ALINDI”
Düzenlemeyle ilgili tebliğ yapılmamasını eleştiren Tulunay, “Söz konusu alanda yapılan plan değişiklikleri hukuka uygun olmamakla beraber zaman içerisinde tebliğ edilmeyerek kesinleştiği için vatandaşın bunlara itiraz hakları elinden alınmıştır. Ancak plan değişikliklerinde hiçbir şekilde bu gölete yakın olan yerlere, yani mutlak ve kısa mesafe koruma alanında bulunan binlerce parsele imar izni verilirken, tarım arazisi olarak kullanılan ve zemin etütlerinde yer altı sularının yüzeye yakın olduğu belirtilen bu alanların hangi bilimsel gerekçeler ile rekreasyon alanı, idari hizmet alanı ya da yeşil alan yapıldığı izaha muhtaçtır” diye konuştu.
Yapılan imar uygulamasının hakkaniyete aykırı olduğunu savunan Tulunay, sözlerine şunları ilave etti:
“Bu alanda yer sahibi çiftçilik ile uğraşmayan, ancak varlıklı aileler olduğu bilinen kişilerin taşınmaz bütünlüğü korunurken, müvekkillerim gibi çiftçilik ie uğraşan insanlar ise onlarca kişi ile hisselendirilmiştir.
Plan değişikliği için tebligat yapmayan Büyükşehir Belediyesi son günlerde vatandaşları arayarak ya da yazı göndererek buradan yol geçireceklerini bu nedenle ağaçların kesilmesine muvafakat vermelerini istemektedir. Müvekkillerim ise Denizli idare Mahkemesinin 2022/206E sayılı dosyada açtığımız davanın kesinleşmesinin beklenmesini ayrıca korunması gereken binlerce ağacın kesilmemesini talep etmişlerdir.”
NELER YAPILABİLECEK?
Rekreasyon alanı uygulamasıyla “kısa koruma alanı” içinde çeşitli kamu binaları, spor tesisi, kır kahvesi, büfe gibi yapılara izin verilecek. Kamu veya özel mülkiyet sahiplerince günübirlik turizm ihtiyacına yanıt verecek prefabrik, tek katlı kır kahvesi, çay bahçesi, kır düğün salonu, restoran ve büfe yapılabilecek.

“Orta koruma alanı” içinde yapılacak ifrazlardan sonra 5 bin m²’den küçük olmayacak şekilde parseller elde edilecek. Bu parseller içine inşaat alanları toplamı 2 katta 250 m²’yi geçmemek, yola ve parsel sınırlarına 5 metreden fazla yaklaşmamak şartı ile bir ailenin oturmasına mahsus bağ veya sayfiye evleri yapılmasına izin verilecek.
ZOLAN: TRAFİĞİ RAHATLATACAK
Açılacak yol ile çeşitli türlerdeki binlerce ağacın kesileceği, covid-19 döneminde gıda üretiminin ne kadar önemli olduğunun bir kez daha görülmesine rağmen uygulamanın verimli toprakların elden çıkmasına yol açacağı belirtilirken, Denizli Büyükşehir belediye Başkanı Osman Zolan, projeyi savundu.

Kendisiyle görüştüğümüz Zolan, bölgenin yapılaşmaya açılmadığını, Ankara ile Antalya karayollarını birbirine bağlayacak 40 metre genişliğindeki yolun açılmasıyla kent trafiğinde rahatlama sağlanacağını söyledi.
Zolan rekreasyon projesiyle ilgili de “Barajla söz konusu yol arasında kalan bölümde Denizlimize yeni bir rekreasyon alanı, yeni bir park ve mesirelik kazandıracağız. Barajla yol arasındaki 350 bin m²’lik alanı en kısa zamanda ağaçlandırıp, peyzaj düzenlemesi yaparak halkımızın kullanımına açmayı arzu ediyoruz. Gezi yollarıyla, piknik alanlarıyla Denizlimiz burada ayrı bir güzelliğe kavuşacak” dedi.