Hatırlanacağı üzere, Yassıada yargılamalarının hukuki dayanağının kaldırılmasını içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda 24 Haziran 2020’de kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, Yüksek Adalet Divanı'nın kullandığı yetkilerin hukuki dayanağını oluşturan ve halen yürürlükte bulunan kanun hükümleri geçmişe dönük yürürlükten kaldırıldı.
KOMİSYON KURULDU
Yassıada yargılamalarında zarar görenler ve mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere komisyon kuruldu.
Komisyonun Başkanı Adalet Bakan Yardımcısı Zekeriya Birkan, üyeleri ise Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürü, Hazine ve Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşaviri ve Muhakemet Genel Müdürü, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürü olarak belirlendi.
Buna göre, Yassıada Mahkemesi’nce idama mahkum edilen 15 isim arasında yer alan dönemin Denizli milletvekilleri Ahmet Hamdi Sancar ve Baha Aksit’in yakınları söz konusu düzenlemeden yararlanmak üzere başvuruda bulunabilecek.
DENİZLİ’DE 2 MİLLETVEKİLİ İDAMA MAHKUM EDİLMİŞTİ
27 Mayıs 1960 darbesinden sonra kurulan Yassıada Mahkemesi, 11 ay süren duruşmaların ardından 15 idam kararı verdi. Dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, TBMM Başkanı Refik Koraltan, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ile birlikte 15 kişi idama mahkum edildi. Menderes, Polatkan ve Zorlu, hakkındaki karar hemen uygulandı.
Haklarında idam kararı verilenler arasında o dönemin ünlü Tahkikat Komisyonu’nun başkan ve üyeleri de bulunuyordu. Komisyonun başkanlığını yapan Denizli Milletvekili Ahmet Hamdi Sancar ve komisyon üyesi Denizli Milletvekili Baha Akşit idam cezasına çarptırılan isimlerdi. Sancar ve Akşit ile birlikte 12 kişi hakkındaki idam cezası daha sonra Milli Birlik Komitesi tarafından müebbet hapse çevrildi. Kayseri Cezaevi’nde tutulan bu isimler, çıkarılan afla serbest kaldı.
AHMET HAMDİ SANCAR’IN BİYOGRAFİSİ
Ahmet Hamdi Sancar, 1916’da Bursa’nın Gemlik ilçesinde doğdu. Yüksek öğrenimini Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde yaptı. Mezuniyet sonrasında atandığı Acıpayam ilçesinde hakim yardımcılığı ve sorgu hakimliği yaptı.
Şarkikaraağaç Hakimliği, Kazan, Denizli ve Elmalı Cumhuriyet Savcılığı ile Adalet Müfettişliği görevlerinin ardından siyasete girdi. 1954 ve 1957 genel seçimlerinde Denizli milletvekili seçildi. Tahkikat Komisyonu Başkanlığı yapan ve bu nedenle idama mahkum edilen Sancar, 1977’de bir kez daha Denizli Milletvekili olarak meclise giden isimler arasında yer aldı.
5 Temmuz 1980’de vefat eden Sancar, 2 çocuk babasıydı.
BAHA AKŞİT’İN BİYOGRAFİSİ
1914 Acıpayam-Yatağan doğumlu olan Baha Akşit, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezuniyeti sonrasında Haydarpaşa Nümune Hastanesinde hekimlik yaptı. DP’de siyasete başlayan Akşit, 1950, 1954 ve 1957 seçimlerinde Denizli milletvekili seçildi. Tahkikat Komisyonu Üyeliği yaptı. Yassıada’da idam cezası alan ve 1965 yılında affedilen Akşit, 1975-1980 arasında senatoda AP Denizli Senatörü olarak görev aldı.
“Türkiye'ye Damgasını Vuran Bir Dönem, Bir Olay, Bir Yaşam” isimli yayımlanmış kitabı bulunan Akşit, 27 Eylül 1995’te yaşamını yitirdi. Baha Akşit, 4 çocuk babasıydı.
