Doç Dr Ali Kaya, İzmir’de 114 kişinin ölümüne yol açan depremin ardından gözlerin çevrildiği Denizli ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Afrika plakasının kuzeyinde yer alan yaklaşık 8-10 kilometre kalınlıktaki Akdeniz litosferik kabuğunun Anadolu’yu Yunanistan’ın ve İtalya’nın altına doğru dalma şeklinde ittiğini, bunun da Ege Bölgesi’nin güneye doğru çekilmesine yol açarak bölgedeki depremlerin ana mekanizmasını oluşturduğunu belirtti.
“ALÜVYONLARDAN OLUŞAN ZEMİNDE BİNA DEĞİL, TARIM YAPILIR”
Sağlam binalar yapılması için yer seçiminin çok önemli olduğunu vurgulayan Doç Dr Kaya, nehirlerin ve vadilerin yüksek alanlardan getirip alçak yerleri doldurduğu suya doygun gevşek alüvyonlardan oluşan zeminlerde bina değil tarım yapılması gerektiğini, bu bölgelere yine de inşaat yapılacaksa çok iyi bir zemin iyileştirilmesine ihtiyaç duyulduğunu, ardından yapılaşmanın çok sıkı bir denetimden geçirilmesinin zorunlu olduğunu söyledi.
“300 YILDIR SUSKUN”
Denizli’yi geçmişte yerle bir eden Laodikya ve Pamukkale fay hatlarının yarattığı depremlere de değinen Doç Dr Kaya, “Eskihisar-Laodikya ve Pamukkale Fayı üzerinde Yaklaşık 300 yıldır büyük bir deprem yaşanmadı ve bu faylar, 6.7 büyüklüğünde bir deprem üretebilecek potansiyele sahip” diyerek, şöyle devam etti:
“İzmir’de meydana gelen depremin kısa süre içerisinde Denizli’de bir deprem oluşmasına neden olması mümkün değil. Buradaki mekanizma şöyle çalışır: Kırılan fayın her iki ucunda stres (gerilim) artışı olur. Daha sonra küçük deprem episantrlarının gidişine bakılarak gerilmenin ne tarafa transfer olduğu tahmin edilebilir. İzmir depremine sebep olan fayın batısında yer alan Ege Denizi içinde veya doğu ucundaki Kuşadası Fay zonunda gerilme artışı daha olası görünmektedir. Yani Denizli ile ilgili olarak daha batımızda yer alan faylar kırılmadan bu depremin Denizli’ye etkisi kısa vadede mümkün değildir.
Ancak Denizli’de yaklaşık 300 yıldır suskun olan faylar var. 1702 ve 1717 tarihlerinden bugüne Eskihisar-Laodikya Fayı ve ayrıca Pamukkale Fayı üzerinde 6.5’den büyük deprem olmayışı gerilmenin çok arttığı, hatta yıllık deformasyon miktarlarına göre maalesef 6.7’yi bulabilecek bir potansiyele ulaştığı anlamına gelmektedir. Ama bu hemen deprem olacak anlamına gelmez. Şu anki teknoloji ile depremlerin ne zaman olacağını kestirmek mümkün değildir. Bu hava durumu tahmini gibi düşünülebilir. Ama yerleşim alanlarını tehdit eden fayların eprem risk analizlerini ortaya çıkarabilmek için tekrarlanma periyotları ortalama kaç büyüklüğünde ve en son ne zaman deprem ürettikleri gibi parametrelerin tespit edilmesi gerekir. Bunun için de sahada faylar üzerinde büyük hendekler açılarak detaylı paleosismolojik araştırmalar yapılmak suretiyle beklenen depremin elde edilen bilgilere göre, istatistiksel anlamda, ne kadar bir süre zarfında ve hangi büyüklükte ve hatta yeri bile tahmin edilebilir.”
