Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Derneği Denizli Şube Başkanı Adem Yokuş, Denizli Gazeteciler Cemiyetinde düzenlediği basın toplantısında, yapı denetiminde değişiklik getirecek yasa tasarısının Meclis’e sunulduğunu ifade ederek, “denetim sisteminin ve yapı güvenliğinin olası katledilişinin önüne geçmek için” açıklamada bulunma gereği duyduklarını söyledi.
Uygulamanın müteahhidin lehine, vatandaşın aleyhine sonuçlar doğuracağını dile getiren Yokuş, yasa tasarısıyla ilgili taşıdıkları kaygıları şöyle aktardı:
- Ülkemiz, jeolojik yapısı nedeniyle yüksek risk taşıyan bir deprem bölgesindedir ve yapı denetim sistemi, bu risklerle başa çıkabilmek için en önemli unsurlardan biridir. Bütün veriler ortada iken sistemi bozmaya yönelik böyle bir taslağın gündeme alınmasını anlayabilmiş değiliz.
- “Yapı denetim hizmet sözleşmesi bedeline esas inşaat alanı 500m² kadar olan yapılarda, yapı sahibince belirlenen yapı denetim kuruluşu ile diğer hizmet sözleşmelerinde ise bakanlıkça yayımlanacak usul ve esaslara göre o yapı için ildeki faal yapı denetim kuruluşu sayısı da dikkate alınarak elektronik ortamda aynı anda belirlenen en fazla iki yapı denetim kuruluşundan biriyle yapı sahibi arasında yapı denetim hizmet sözleşmesi akdedilir” maddesi ile denetim sürecini köklü bir değişime zorlamaktadır.
- Yeni düzenleme, yapı denetim kuruluşlarını müteahhitlerin seçmesine olanak tanıyarak tarafsız denetimi ortadan kaldırmaktadır. Bu düzenleme, denetim mekanizmasının bağımsızlığını yitirmesi, adaletli eşit iş dağılımı ve sektörde şeffaflık ilkesinin zedelenmesi anlamına gelmektedir.
- Elektronik dağıtıma çıkma gerekçesini hiçe sayacak olan bu taslak, denetimsizliğin önünü açarak toplumsal can güvenliğimizi tehdit eder hale gelecektir.
- Yapı denetim firmasının kendi denetlediği bina dışında, çevresinde yer alan bir yapının taşıyıcı sisteminin onarılamaz bir hasar görmesinden sorumlu tutulacaktır. Merak ediyoruz bu fiili işleyen, fiilin işlenmesi sırasında o mahalde olmak zorunda bulunan teknik kişiler veya kuruluşlara nasıl bir ceza verilecek?
- Türkiye genelinde yaklaşık 2 bin 500 yapı denetim firması faaliyet göstermektedir. Bu firmalar, sadece güvenli yapılaşmayı sağlamakla kalmayıp, ekonomiye ve istihdama da önemli katkılar sunmaktadır. Böylesine önemli bir sektörün zayıflatılması, ekonomik ve sosyal açıdan telafisi zor sonuçlar doğuracaktır.
- Yapı denetim sisteminin kamu güvenliğini koruma misyonuna rağmen, böylesine bir düzenlemenin hayata geçirilmek istenmesi, kamu yararını hiçe sayan ve sektörü karmaşaya sürükleyen bir yaklaşımı göstermektedir. Bu çelişkili adımlar, yapı güvenliğinin sağlanmasında büyük riskler yaratacak ve denetimin tarafsızlığını tamamen ortadan kaldıracaktır.
- Çıkacak bu uygulama net bir şekilde müteahhidin lehine, vatandaşın aleyhine sonuçlar doğuracaktır. Her gün beşik gibi sallanan ülkemizde, bakanlığın bu düzenlemeyi hayata geçirmesi, vatandaşın can güvenliğine verdiği önemi açıkça hiçe saydığını göstermektedir. Toplumsal güvenliği tehlikeye atan bu yaklaşım kabul edilemez ve derhal düzeltilmelidir.