Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım AŞ’nin sürekli zararından söz edilirken, yolcu taşımaya yapılan zamlara maliyet artışları gerekçe gösterilirken; Sayıştay tarafından hazırlanan denetim raporunda, 53 milyon 494 bin liralık zararda “asli hizmetle ilgisi olmayan harcamaların önemli yer tuttuğuna” dikkat çekildi.
Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım AŞ sürekli zarar eden bir şirket konumunda. Verdiği toplu taşıma hizmeti ve bunun sübvanse edilmesi göz önünde bulundurulduğunda şirketin zarar etmesi doğal olarak karşılanabileceği, ancak Sayıştay denetçisinin raporunda belirttiği üzere şehir içi toplu taşıma hizmeti sunan şirketin “sponsorluk” adı altında 3 milyon 750 bin lira harcanmada bulunmasının zarardaki nedenleri gözler önüne serdiği ifade edildi.
“ASLİ OLMAYAN HİZMETLE İLGİLİ HARCAMALAR ZARARDA ÖNEMLİ PAYA SAHİP”
Satıştay raporundaki “Zarar etmesine rağmen şirket tarafından yüksek tutarlı sponsorluk anlaşması yapılması” başlıklı bölümde, şirketin kuruluşundan bu yana her yıl zarar etmesine rağmen sponsorluk anlaşmaları yapılırken fayda/maliyet dengesi gözetilmediği vurgulandı.
Şirketin 2021 ve geçmiş yıl mali tabloları incelendiğinde, kurulduğu tarihten bu yana hiç kar etmediği ve her yıl zarar beyan ettiğinin görüldüğüne dikkat çekilen raporda, “Şirketin zarar etmesindeki asıl etken Belediye Kanunu ile belediyeye verilmiş olan şehir içi yolcu taşımacılığı hizmetlerinin belediye tarafından şirkete devredilmesi ve kamu yararı ağır basan bu hizmetin genellikle zararına gerçekleştirilmesidir. Ancak şirketin gider kalemlerine bakıldığında, asli hizmetiyle ilgili olmayan bir takım harcamaların bulunduğu ve bu harcamaların şirketin katlandığı zarar içinde önemli bir paya sahip olduğu görülmektedir” denildi.
3 MİLYON 750 BİN LİRALIK SPONSORLUK ANLAŞMASI
Raporda, 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı detayındaki 770.51 alt hesap kodunda, şirketin 2021 yılında 3 milyon 177 bin 966 TL sponsorluk harcaması yaptığı, KDV ile birlikte toplam sponsorluk harcamasının 3 milyon 750 bin lirayı bulduğu belirtilerek, bu konuda şu ifadelere yer verildi:
“Taraflar arasında yapılan sözleşme incelendiğinde sponsorluk konusunun, Türkiye 1. futbol liginde yer alan ve profesyonel bir spor kulübü olan Denizli Spor Kulübü Derneği’nin, Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Sanayi Ticaret AŞ’nin reklamını yapmasına ilişkin olduğu görülmüştür. Sponsorluk sözleşmesi 12.01.2021 ile 12.01.2022 tarihleri için yapılmış olup sözleşme bedeli KDV dahil 3.750.000,00 TL olarak belirlenmiştir.
Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Sanayi Ticaret AŞ’nin temel faaliyeti şehir içi yolcu taşımacılığı olup, şirketin mali tabloları incelendiğinde elde edilen gelir ve yıllık maliyetlerin büyük kısmının bu taşımacılık faaliyetinden kaynaklandığı görülecektir.
Sponsorluk ve reklam gibi hizmetleri almanın amacı, yapılan işi hitap edilen kesime duyurarak fayda / maliyet dengesi çerçevesinde kazanç sağlamaktır. Sponsorluk konusuna bakıldığında şehir içi ulaşım hizmeti veren bir şirketin reklamının yapılması amaçlandığı görülmektedir. Şirketin faaliyet yürüttüğü iş alanı göz önüne alındığında sponsorluk anlaşması ile reklam hizmeti alınmasının şehir içi yolcu taşımacılığı işine yönelik olmadığı anlaşılabilecektir. Zira bu faaliyetlerin Belediyenin yetki verdiği Şirket tarafından yürütülmesi, o şehirde yaşayan ve bu hizmetleri kullanan vatandaşlar tarafından zaten bilinecek bir olgudur.”
HAVALİMANINA YOLCU TAŞIMA HİZMETİNDEN DE ZARAR
Şirketin ayrıca şehir merkezi ile Çardak Havalimanı arasında taşımacılık hizmeti verdiği ve şirketin gelir getirici başka bir faaliyeti ise bulunmadığı anlatılan raporda, “Dolayısıyla alınan reklam hizmetinin fayda sağlayabileceği tek faaliyet konusu şehir merkezi ile havaalanı arasındaki yolcu taşımacılığı olacaktır. Şirketin havaalanı yolcu taşımacılığına ilişkin faaliyet sonucuna bakıldığında, faaliyetlerine başladığı 2020 yılında 289.865,47 TL, 2021 yılında ise 86.458,92 TL olmak üzere toplam 376.324,39 TL faaliyet zararı gerçekleştiği görülmüştür. Ayrıca bu hizmetin verilebilmesi için yapılan yatırım maliyeti 3.436.778,50 TL olup geçekleşen zarar içinde bu maliyet yer almamaktadır” ifadeleri kullanıldı.
“ZARARDA SPONSORLUK BEDELİNİN DİKKATE DEĞER PAYI BULUNUYOR”
Şirketin 2021 yılı mali tabloları incelendiğinde yıllık brüt satış tutarının 32 milyon 827 bin 549 lira 29 kuruş, bu satışlara ilişkin maliyetin de 74 milyon 690 bin 57 lira 46 kuruş olduğu kaydedilerek, “Faaliyetle ilgili olan ya da olmayan diğer gelir ve giderler ile birlikte şirketin 2021 yılı dönem zararının 53 milyon 494 bin 274 lira 19 kuruş olduğu anlaşılmaktadır. Bu zarar içinde sponsorluk bedeli olarak ödenen tutarın da dikkate değer payı bulunmaktadır. Şirketin sunduğu ulaşım hizmetlerinin niteliği ile dönemsel kar/zarar durumları sponsorluk anlaşması için ödenen bedel ile karşılaştırıldığında, bu tablonun fayda/maliyet değerlendirmeleri bağlamında olumsuz bir görüntü verdiği düşünülmektedir” değerlendirmesi yapıldı.
“BİLİNİRLİĞİ ARTIRIYOR” YANITI VERİLDİ
Konuyla ilgili olarak şirket cevabında, havalimanı ile şehir merkezi arasındaki transfer hizmetinin kendileri tarafından sağlandığı, bu durumun çeşitli basın yayın organlarında ilan edildiği ve bahsedilen sponsorluk anlaşmasının da bu amaçla yapıldığı, yapılan anlaşma ile transfer hizmetinin Denizli Büyükşehir Belediyesi tarafından sağlanmasında bilinirliğin artırıldığı ifade edildi.
“ŞİRKET, KAMU KAYNAĞINI ZARAR ETTİĞİ HİZMETİN REKLAMINDA KULLANMIŞTIR”
Havaalanı transfer hizmetinin Şirket tarafından sunulduğunun ilan edilmesi ve bunun reklamının yapılmasının son derece olağan ve ticari teamüllere uygun bir yöntem olduğu belirtilerek, “Bulguda eleştirilen husus reklam verilmesi değil, verilen reklam için ödenen bedelin sağlanan fayda ile orantılı olmamasıdır. Üstelik şirket, faaliyetlerine başladığı tarihten bu yana hiç kar edememiş ve sürekli olarak belediye tarafından sermaye artırımı yapılmak suretiyle finanse edilmiştir. Yani kamu kaynağı ile finanse edilen ve asli faaliyeti şehir içi yolcu taşımacılığı olan şirrket, bu kaynağı zarar ettiği diğer bir faaliyet olan transfer hizmetlerinin reklamını yapmak için kullanmıştır. Ayrıca bu transfer hizmetini şirketin ya da dolaylı olarak Büyükşehir Belediyesinin verdiğinin bilinir hale gelmesinin faaliyetle ilgili ortaya çıkan zarara da olumlu bir etkisi bulunmamaktadır” görüşüne yer verildi.
