Denizli’nin Buldan ilçesinde turfanda olarak yetişen Sultaniye cinsi üzüm iklim değişikliği tehdidiyle karşı karşıya. Yapılan bir araştırma, Sultaniye üzümün merkezi Denizli ve Manisa’da verimin düşeceğini ortaya koydu.
Dr. Nazan An ve Dr. Tufan Turp’un İklim Haber’de yer alan makalesinde, Türkiye’de bağcılık alanlarının iklim değişikliğinden nasıl etkileneceğine değinildi. İklim değişikliğinin bağcılığa etkisini araştıran çalışmaya göre, beklenen sıcaklık artışlarının üzüm verimini ve kalitesini düşürebileceğine işaret edildi. Araştırma yazısı özetle şöyle:
“İklim değişikliğinin, Türkiye’deki bağcılık alanlarının üzüm üretimine uygunluğunu nasıl etkileyeceğini araştıran yeni çalışmamıza göre, önümüzdeki 30 yılda beklenen sıcaklık artışları ve azalan yağışlar, üzüm üreten bölgelerdeki elverişli koşulları değiştirebilir.
Dünyada kırkın üzerinde ülkede yaygın olarak yetişebilen üzüm, her ne kadar geniş bir alanda yetiştirilebiliyor olsa da, iklimsel değişimlere karşı oldukça duyarlı. Dolayısıyla iklim değişikliği, üzümün üretim miktarını ve kalitesini belirgin şekilde etkiliyor.
SULTANİYE ÜZÜM VERİMİNDE DÜŞÜŞ TEHLİKESİ
Çalışmamıza göre, önümüzdeki dönemde yaşanması beklenen sıcaklık aşırılıkları, yağış rejiminde beklenen değişimler ve kuraklık, bağcılık faaliyetlerini olumsuz etkileyebilir. Örneğin, Türkiye’deki toplam üzüm üretiminin yaklaşık yarısını oluşturan Sultana üzümlerinin yetiştirildiği Manisa ve Denizli illerinde verim düşüşü bekleniyor.
Öte yandan Sultana üzümü için uygun koşulların Batı Karadeniz’in iç kesimlerine ve Doğu Anadolu’nun batısına kayabileceği tahmin ediliyor. Benzer şekilde, Ege Bölgesi’nin kıyı ve iç kesimlerinin, Boğazkere, Öküzgözü ve Şire gibi yüksek sıcaklık isteyen türler için daha uygun hale geleceği öngörülüyor.
Türkiye için 2022-2050 gelecek dönemi 1972-2000 referans dönemi ile karşılaştırıldı. Böylece, iklim gereksinimleri ve asmanın büyüme döngüsü arasındaki etkileşimler dikkate alınarak, Türkiye’deki bağcılık alanlarının uygunluğunun ne doğrultuda değişeceği ortaya konuldu.
Çalışmada her iki iklim modeli için elde edilen diğer indis (Huglin İndisi -HI- gündüz sıcaklık birikimi) sonuçları ise, referans döneme kıyasla 2022-2050 döneminde sıcaklıkların artacağına ve sıcak bölgelerin genişleyeceğine işaret ediyor.
ILIMAN İLE ILIMAN SICAK KATEGORİSİNE GEÇİŞ
İndis sonuçlarına göre, geçmişte “çok serin” ve “serin” kategorilerinde yer alan Ege, Akdeniz ve İç Anadolu’daki bazı bölgelerin artık ‘‘ılıman” ila ‘‘ılıman sıcak’’ kategorilerine kayabileceği öngörülüyor.
üzyıl ortasına dair projeksiyonlar, Türkiye’deki toplam üzüm üretiminin yaklaşık yarısını oluşturan Sultana üzümünün yetiştirildiği Manisa ve Denizli illerinde verim düşüşüne işaret ediyor. Öte yandan, yakın gelecekte, Ege’nin doğusunda, Batı Karadeniz’in iç kesimlerinde ve Doğu Anadolu’nun batısında, Sultana üzümü için iklimsel açıdan uygun yetiştirme koşullarının oluşabileceği öngörülüyor.
Boğazkere, Öküzgözü ve Şire gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu üzüm türleri için ise Ege Bölgesi’nin kıyı ve iç kesimlerinin uygun rakımlarında, optimum sıcaklık koşullarının oluşacağı tahmin ediliyor. Bu bölgeler, yüksek sıcaklık gerektiren türler için uygun hale gelebilir.
