Denizli Ziraat Odaları Koordinasyon Kurulu Başkanı Hamdi Gemici, Denizli Gazeteciler Cemiyetinde düzenlediği basın toplantısında, 2021 yılı üretim sezonunun çiftçiler için çok zor bir yıl olduğunu; don, dolu derken en kurak bir yıllardan birisinin yaşandığını, önceki yıllarla kıyaslandığında yüzde 51 daha az yağış düştüğünü söyledi.
Çiftçinin gelirden yoksun, moralsiz ve çaresiz olduğunu belirten Gemici, “Bu ülkenin geleceği için tarım, gıda ve hayvancılık olmazsa olmazımızdır. Üretimin sürdürülebilir olması için kuraklıkla ilgili açıklanan pakette bir netlik yok” diyerek, şöyle devam etti:
“Borç ertelemeleri, telafi edici ödemeler konusunda yeniden bir paket hazırlanıp, acilen uygulamaya konulmalıdır. Türkiye Ziraat Odaları Birliği bünyesinde odalarımızla yaptığımız çalışmalar sonucu, kuraklıktan zarar gören çiftçilerimize dekarda 200 TL’den az olmamak üzere bir telafi edici ödeme yapılmalıdır. Ayrıca yeni dönemde kullanılmak üzere tohumluk ve gübre temini konusunda fiyatların çok yükselmekte olduğunu görüyoruz. Tohum, gübre bayilerinin ve satışını yapan kuruluşların bu zor dönemde çiftçilerimizin yanında olmalarını sağlamak için fırsatçılığa meydan vermemek için kontrol ve denetimlerin daha sıkılaştırılması gerekmektedir. Girdi fiyatlarındaki artışlar üreticimizi mağdur edecek şekilde yüksek seyretmektedir. Sürdürülebilir bir üretim için 2021 yılı mazot, gübre, tohum desteklemeleri ve prim destekleri 2021 yılı içerisinde üreticilerimize ödenmelidir.”
Kuraklıktan etkilenen ürünler grubuna kekik, anason, haşhaş, tütün gibi ürünlerin de dahil edilmesini isteyen Gemici, “Çünkü bu üreticilerimizin başka gelir kaynağı yoktur. Bu ürünlerdeki verim kaybı yüzde 40-60 arasındadır. Küresel iklim değişikliğiyle yaşanan kuraklık ile mücadelede alınacak tedbirlerin sırasıyla kısa, orta ve uzun vade de yapılacakları zaman kaybetmeden acilen uygulamaya alınması gerekmektedir. Kısa vadede baraj ve göletlerde suyu sulama alanlarına taşıyan açık kanallardan kapalı basınçlı tip sulama sistemlerine geçmemiz sağlanmalıdır. Bu şekilde en yüksek su tasarrufunun sağlayarak en az suyla en fazla alanı sulama ve en kaliteli ürünü yetiştirme imkanına sahip olabiliriz. Ayrıca maliyetleri en aza çekebiliriz. Orta vadede ise bir üretim planlaması yapılarak kuraklığa dayanıklı daha az su isteyen katma değeri yüksek ürün desenlerine geçmemiz gerekmektedir. Uzun vadede baraj, göl, göletlerden hidroelektrik santralinden elektrik üretimi yapılırken bu açık depolama alanlarının üzerine buharlaşmayı da azaltacak güneş enerji panelleri kurarak oralardan elektrik üretimi sağlanabilir. Suyu tasarruflu kullanmamızı sağlar” dedi.
İLÇELERLE İLGİLİ BİLGİLER
Gemici, yaşanan kuraklık nedeniyle ilçe ilçe yaşanan kayıpları da açıkladı. İşte ilçelerdeki durum:
Merkezefendi ve Pamukkale
Kuraklıktan dolayı etkilenen hububat ekilişlerinde kıraç alanlarda %60-80 aralıklarında verim kaybı oluşmuştur. Ayrıca hasat edilemeyecek tipte araziler mevcuttur. Bu alanlarda Tarım Bakanlığının isteği doğrultusunda parsel bazında ayrı ayrı çiftçilerimizin imzasıyla tutanakları düzenlenmektedir. Sulu tarım alanlarındaki buğday ve yem bitkisi ekilişlerinde sulama kısıtından dolayı verim ve rekolte kaybı %40 civarında olacağı görülmektedir. Başta kekik, adaçayı, lavanta gibi tıbbi aromatik bitkilerde yağış olmamasından dolayı %50 ve üzeri verim kaybı oluşmuştur.
Güney
İlçemizde sulama yapılmamakta olup arazilerimiz kıraçtır. Küresel iklim değişikliğinden dolayı bu yıl yaşanan kuraklıkta kekik alanlarımızda %50 verim kaybı vardır. Tütün ekimlerimizde beklenen yağışlar gerçekleşmediğinden dolayı %50 civarında verim kaybı oluşmuştur.
Çivril
İlçemizin 65 mahalle kuraklıktan kaynaklı buğdaylarda (96.000 dekar alanda) %40-80 oranında, arpada (75.000 dekar alanda) %40-80 oranında, haşhaşlarda (43.700 dekar alanda) %30-70 arası oranda zarar bulunmaktadır.
Kale
Beklenen yağışlar zamanında olmadığından dolayı dikilen tütünler yem bitkilerinde hububatlarda %30'luk ürünlerde gerileme görülmekte, fiğ yulaf hasatlarında %30 verimsizlik görülmektedir. Sulama konusunda büyük sıkıntılar baş göstermekte tarlalarda bulunan şahıs kuyuları su miktarında %70 oranında azalma şikayetlerini bildirmişler, Akçay’a yapılan baraj nedeniyle çay kenarından faydalanan ekicilerimiz susuz tarım yapmak veya taşıma suyu ile tarımına devam etmek zorunda kalmışlardır.
Honaz
Bölgemizde 25/04/2021 tarihinde yaşanan dolu afetinde toplam 11.900 dekar kiraz dikim alanından 400 dekar dikim alanı %30 zarar görmüştür. Ayva 3.268 dekar dikim alanında 900 dekar alanı %60-80 oranında zarar görmüştür. Bağ 17.918 dekar alanda 7500 dekar dikim alanı %60-80 oranında zarar görmüştür. Kuraklıktan etkilenen buğday ve arpa üreten çiftçilerimiz %70 oranında zarar görmüştür.
Acıpayam
Kuraklıktan dolayı ürünlerimizde %70 verim kaybı vardır. Barajlarda su olmaması nedeni ile çiftçilerimize bölge bölge üç saatlik su verilmiştir. Ama bu çiftçilerimizin ürünleri için yetersizdir.
Bekilli
Bölgemizde yaşanan kuraklıktan dolayı verim kaybımız oldukça yüksek tahminen %70 dolaylarındadır. Bu kayıp çiftçilerimizi oldukça zor duruma düşürmüştür. Ekim ve yetiştirme aşamasında mazot ve gübre fiyatlarının yüksek olması maliyetleri yükseltmiştir. Buna nazaran verimlerinin az olması çiftçilerimizi zarara uğratmıştır. Bu yıl maalesef kurak geçmiştir ve kuru tarım yapılmasına neden olmuştur.
Çiftçilerimizin sulu tarıma kavuşturulması için bölgesel gölet çalışması yapılıp kısmı sulu tarım projeleri yapılabilir. Büyük Menderesin bölgemizden geçmesi ve Adıgüzel Barajımızın olması büyük bir şans iken bunlardan fayda sağlanamamaktadır. Bununla ilgili proje ve çalışmalar yapılarak en azından bölgesel kuraklığa birazda olsa engel olunabilir.
Beyağaç
Buğday rekoltesinde kuraklık sebebiyle %60 lara varan ürün kaybı yaşanmıştır. 2021 yılı için arpada %60lara varan ürün kaybı yaşanmıştır. 2021 yılı için dikim yapılan tütünlerde kuraklık sebebiyle kurumalar yaşanmış olup rekolte kaybı %60’lara varacaktır. Zeytinde çiçeklenme döneminde zeytin meyvelerinde sıcaklık stresine girme olasılığı yüksek olduğundan rekolte kaybı oluşabilir. Beyağaç İlçesi ve mahallelerinin %90’ını sulanabilecek olmasına rağmen yatırım yapılmadığından dolayı yaklaşık %50 si sulanmamaktadır.
Baklan
Kuraklıktan dolayı hububat ekili arazilerde %80 ürün kaybı vardır. Şu an hayvancılık yapan çiftçilerimizde dane kaybından dolayı ürünlerde (dane) yoktur en azından saman kaybına uğramaması için yeşil ot olarak saman ihtiyacı gidermek amacıyla biçim yapılmaktadır. Bu kayıplar çiftçimizi zor duruma düşürmüştür.
Yazlık ekilişlerdeki durum mısır, ayçiçeği, yonca, pancar gibi ürünlerde toprakta yeterli nem olmadığından gerekli çimlenme gerçekleşmemiş, özellikle pancar ve mısırların yerine ikinci, hatta üçüncü ekim yapan çiftçilerimiz vardır.
DSİ yetkililerinden bu kış döneminde bekledikleri yağışları alamadıkları bahanesiyle ilçe pompaları çalıştırıp şebekeye (kanalllara) su vermemektedirler. Şu an sulamaya başlanırsa geçen yıllardaki gibi sezon ortasında sulama suyu biteceğini çiftçilere taahhüt ettikleri suyu veremeyeceklerini söylemektedirler. Bölgemizdeki toprakların sulamada kullanılan Işıklı Barajı Gölünün doluluk oranı %38 dir. (DSİ yetkililerinin vermiş olduğu bilgidir)
Çardak
Bu yıl yaşanan kuraklıktan dolayı ilçemizde yetiştirilen ürünlerde %85 verim kaybı yaşanmaktadır. İlçemizde bulunan Beylerli Barajında %50 oranında, Gemiş Mahallesindeki göletde %30-%40 oranında azalma olmuştur.
Tavas
Bölgemizde yetiştirilen ürünlerde buğday, arpa, tritikale, yulaf, fiğ, haşhaş, burçak, çavdar, yem bezelyesi, korunga gibi ürünlerde %30'un üzerinde zarar görülmektedir.
Çameli
İlçemizde kuraklıktan dolayı kuru mahsüllerde %50-60 oranında, diğer ürünlerde de %30-40 oranında zarar görülmektedir.
Çal
Bu yıl yaşanan kuraklıktan dolayı hububatlarda %70, haşhaşta %80 oranında verim kaybı yaşanmaktadır. İlçemizde sulamada barajlarda su az olduğundan dolayı dönem başında DSİ yetkilileri ovanın %50 sini sulu tarıma kapattılar. Eğer sulamada sıkıntı yaşanırsa ovanın sulanan kısmının da %50-60 oranında verim kaybı olacağı tahmin edilmektedir.
Bozkurt
Kuraklıktan dolayı hububatlarda %80 oranında verim kaybı yaşanmaktadır. Birde mart ayında yaşanan soğuklarda haşhaşlarda don zararı vardır.
Buldan
Bu yıl arpa buğday, fiğ, mercimek ve kekik gibi ürünlerimiz de bölgesel olarak toprak yapısının su tutma özelliğine göre %35 ile %55 arasında ürün kaybımız oluşmaktadır. Hatta bu kuraklık dan özellikle kekik alanlarında önünüzdeki yıla da etkisi olacaktır.
Sarayköy
Yaşanan kuraklıktan dolayı çiftçilerin ürünlerindeki verim kaybı ortalama tahminen %70 civarındadır. Ayrıca ürünlerinin Ekim döneminde de mazot, gübre fiyat artışları maliyetlerini yükseltmiştir. Bazı bölgelerde buğday veriminden 550 Kg -600 Kg alınan yerlerde bu yıl 130 Kg alınabilmiştir. Sulama ile ilgili olarak da çiftçilerimiz 1.kat sulamalarını yapmıştır, fakat suyun yetersiz kalması sebebiyle de bazı mahallelerde ekilişler 15 ile 20 gün kadar gecikmiştir. Sulama ile ilgili problemin Temmuz ayında daha da artış göstereceği beklenmektedir.
