Üniversitenin Bitki Genetiği ve Tarımsal Biyoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezinde (BİYOM) TÜBİTAK ile Tarım ve Orman Bakanlığı desteğiyle yürütülen "Kışlık sebzelerde çeşit geliştirme projesi" kapsamında yerli brokoli, havuç ve soğan çeşitlerine yönelik çalışma yürütülüyor.
Merkezde yürütülen biyoteknolojik ıslah çalışmalarıyla geliştirilen soğan türlerinde tohum üretimi aşamasına gelinirken, brokoli ve havuçta da saflaştırma çalışması tamamlanan çok sayıda çeşidin tohumlarında deneme ekimlerine geçildi. Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı enstitülere gönderilen tohum çeşitleri, kalite analizi ve deneme üretimlerinin ardından tohum firmalarına ve çiftçilere sunulabilecek.
Projede görev alan PAÜ Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Ramazan Alan, büyük ölçüde ithalatla karşılanan brokoli ve havuçta yerli çeşitler geliştirmek üzere çalışma yaptıklarını belirtti.
Özel besi ortamlarında kültüre alınan polenlerden genetik olarak saflaştırılmış brokoli ve havuç çeşitleri geliştirdiklerini aktaran Alan, kökenleri polen hücrelerinden gelmesine rağmen bu bitkilerin büyüdükleri zaman normal bir brokoli veya havuç olarak geliştiğini ve aynı özellikleri koruyarak kendi tohumlarını ürettiklerini ifade etti. Geliştirdikleri tekniklerle bitki türlerinde ıslah süresini birkaç yıla indirebildiklerini anlatan Alan, şu bilgileri verdi:
"Elde ettiğimiz saflaştırılmış tohumları, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı enstitülerde projede görevli ıslahçı arkadaşlara devrediyoruz. İnşallah bunlar birkaç yıl içerisinde yeni çeşitler olarak sofralarımıza gelecek. Brokoli ve havuçta değerli çeşitler genellikle yurt dışından getirilen tohumlarla üretiliyor. Yani iyi tohumluk ihtiyacı ithalat yoluyla karşılandığı için bunların üretim maliyeti artıyordu. Tamamen ülkemize ait ve saflaştırılmış materyallerle tohumlarımızı bir daha yurt dışına ihtiyacımız olmayacak şekilde kendimiz üretebileceğiz ve gönül rahatlığı ile tüketebileceğiz."
Tarımda yüksek verim ve kaliteli üretim için ticari potansiyeli olan, zararlı böceklere, hastalığa neden olan organizmalara ve stres koşullarına karşı dayanıklı çeşitlere ihtiyaç duyulduğuna işaret eden Prof. Dr. Alan, bu tohumların geleneksel yöntemlerle ıslahının yıllar aldığına dikkati çekti.
Alan, biyoteknolojik yöntemlerle brokolide bir yıl, havuçta 2 yıl, soğanda 2-3 yılda ıslahın tamamlandığını ve çok fazla sayıda çeşit adayı üretme şansına sahip olunabildiğini de sözlerine ekledi.
3 BİN HAVUÇ İÇİN DENEME SÜRECİ BAŞLADI
Ekipte görev alan Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fevziye Çelebi Toprak ise proje kapsamında polen hücrelerinden farklı renk ve özelliklerde 6 binden fazla saflaştırılmış havuç ürettiklerini belirtti.
Çeşit adayları arasında turuncu, mor, sarı, siyah ve kırmızı türleri olan, her biri ayrı genetik yapıya ve özelliğe sahip bu bitkilerden yaklaşık 3 binini Tarım ve Orman Bakanlığına teslim ettiklerini bildiren Toprak, "Onlar da deneme üretimi yaparak çeşit adaylarını çiftçilerimize gerektiği zaman sunacaklar. İnşallah saflaştırılmış bu yerli tohumlar ülkemiz için hayırlı olur. Havuç çeşitlerinden birine de merkezden esinlenerek Biyom ismini verdik." dedi.
DENİZLİ (AA)
