CHP Genel Başkan Yardımcısı Gülizar Biçer Karaca, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla hazırladığı “2002-2022 İfade Özgürlüğünün 20 Yılı ÖzgürLÜKSüzlükler Raporu”nu CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve MYK’ya sundu.
Karşılaştırmalı verilerle gazeteci engellemelerinin meşrulaştırılmaya çalışıldığını vurgulayan Karaca, mevzuat değişikliklerinin yanı sıra gazetecilerin sahada toplumsal olayları takip etmesinin engellenerek halkın haber alma hakkına darbe vurulduğunu, düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında fikirlerini açıklayan binlerce yurttaşın sanık sandalyesine oturduğunu ifade etti.
“HABER ALMA HAKKINA DARBE VURULMAKTADIR”
“Görevlerini yapması engellenen gazetecilerin sayısı artmakta, gazetecilerin habere erişimi engellenmekte, mesleklerine ait cihazlara, kamera-ses kayıt cihazı gibi materyallere el konularak gazetecilerin haber takibi yapması da engellenmektedir. Özgürlüğün lüks haline getirildiği ülkemizde temel hak ve özgürlüklere erişim engellerini tarihe not düşmek isteyen gazetecilere yönelik baskı, sansür, otosansür, engelleme, cezalandırma mekanizmaları devreye sokularak halkın haber alma hakkına da darbe vurulmaktadır” değerlendirmesini yapan Karaca’nın raporundan öne çıkanlar şöyle:
-Yönetmeliklerin yanı sıra, Türkiye’deki yürütme organı ve diğer kurum ve kuruluşların engellemeleri; tehdit veya taciz; fiziksel şiddet, fiili engelleme, kapatma, el koyma kararları, yayın yasağı, içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi, BTK tarafından idari para cezası, RTÜK uyarı cezası, program durdurma, idari para cezası, geçici yayın durdurma, yayın lisansının iptali cezaları, BİK tarafından ilan verilmemesi veya ilan kesme cezası verilmesi, gazetecilerin basın kartlarının iptal edilmesi ve yenisinin verilmemesi şekillerinde gerçekleşebilmektedir.
-‘Ceza bizim işimiz’ mantığıyla Saray memurluğuna devam eden RTÜK’ün yıllık faaliyet raporlarından derlenen bilgilere göre, 2021’de 55 milyon 822 bin 365 TL idari para cezası kesilmiştir.
-İfade Özgürlüğü Derneği bünyesinde faaliyet gösteren EngelliWeb tarafından yayımlanan “EngelliWeb 2021 – Üst Düzey Kamu Şahsiyetlerinin İncinen İtibar, Onur ve Haysiyet Yılı” raporundaki verilere göre, 2021 yılında engellenen 107 bin 706 web sitesi sayısı 2018 yılından bu yana en yüksek sayıdır.
-Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) tarafından yayımlanan 1 Eylül 2021 – 20 Temmuz 2022 dönemini kapsayan “Yıllık Dava İzleme Raporu”ndaki verilere göre,
Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasının yöneltildiği 29 davada yargılanan 34 kişinin 18’i gazeteciydi.
-RSF hazırlanan Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nin 2022 verilerine göre, Türkiye 41,25 puan ile 180 ülke arasında 149. sıradadır.
-Bianet tarafından hazırlanan Medya Gözlem Raporlarındaki verilere göre, 2013 yılında 143, 2014’te 339, 2015’te 348, 2016’da 2 bin 708, 2017’de 166, 2018’de 157, 2019’da 190, 2020’de 215, 2021’de 79 gazeteci işini kaybetmiştir.
-Çağdaş Gazeteciler Derneği tarafından 6 Ocak 2023’teyapılan açıklamada yer alan verilere göre;2022 yılında gazeteciler ve basın kuruluşlarına ilişkin görülen 174 davada 263 gazeteci yargılandı. Bazı gazeteciler birden çok davada hakim karşısına çıkmıştır. Davalarda en az 40 gazeteci hapis cezası veya para cezasına çarptırıldı.