Merkez nüfusu 13 bin olan Tavas ilçesi bir zamanlar kot üretiminin başkentiydi. 1990’lı yıllarda art arda açılan konfeksiyonların sayısı 200’ü bulurken, ilçede hemen her aile kot pantolon üretimi yapıyordu. Tavas’ta üretilen kaliteli ürünler önce semt pazarlarında adını duyurdu, daha sonra gurbetçiler sayesinde ünü yurt dışına kadar çıktı. Türkiye’de kot üretimi gerçekleştiren az sayıda işletmenin olması ilçeyi kot pantolonun merkezi haline getirdi. Markalaşamayan Tavas’a ilk darbeyi Çin vurdu. Uzak doğunun ucuz ürünleri işletmecileri zor durumda bıraktı. Yurt içinde büyük firmaların sektöre adım atması daha çok taklit ürün yapan Tavaslı üreticiyi bitirdi.
“SEKTÖRDE 2 BİN KİŞİ ÇALIŞIYORDU”
İyi dönemde ilçede Terziler Odası’na kayıtlı 200’e yakın işletme olduğunu söyleyen Tavas Esnaf Odası Başkanı Hamza Tenikeci, “1990’lı yıllarda burada kot üretimi çok yaygındı. Neredeyse ilçedeki her ailenin bu sektör ile bağlantısı vardı. 2 bin kişi konfeksiyonlarda çalışıyordu. Ucuz ve kaliteli ürünler üretiliyordu. Gurbetçiler geldiği zaman ucuz olduğu için bol bol alıp götürüyorlardı. Ben de bu işi yapıyordum. Yok satıyorduk. Bazen tüm üretimi bir kişi satın almak istiyordu. Türkiye genelinde bu işi yapan azdı. Büyük atölyelerin çoğalması ve markalaşamama sonrası sektör eridi. Çin de devreye girdince mağdur olanların sayısı arttı” dedi.
“BU İŞİ YAPAN 4-5 AİLE KALDI”
Sektörün kazandırmadığını bu nedenle işletmelerin tek tek kapandığını söyleyen Tenikeci, “Artık bu işi yapan 4-5 işletme kaldı. Onlar da personel çalıştırmıyorlar. Çünkü üretim hem meşakkatli hem de getirisi düşük. Fason olarak bir pantolon 7 liraya dikiliyor. Terziye gitseniz sadece paçasını 5 liraya dikerler. 7-8 türlü makine ve işlemden geçiyor. Emek yoğundur. Ortalama bir pantolonun tamamlanması yarım saat sürer. Çoğu kişi işi bıraktı. Kimi belediyede kimi benzinlikte çalışıyor. Sigortalı iş bulan kaçtı gitti. Diğer türlü Bağ-Kur borcunu dükkan kirasını ödeyemez duruma gelmişti. İnsanların cebinde sigara parası kalmamıştı” ifadelerini kullandı.
“KENDİ OĞLUM BİLE BU İŞİ YAPMIYOR”
Tavas’ta eşi Meyesser Tenikeci ile birlikte 35 yıldır kot pantolon ve mont imal eden Kemal Tenikeci ise, “12 yaşında bu işe başladım. Bir daha da bırakmadım. Eskiden pek çok aile bu işi yapardı. Kot üretiminde çalışan insan sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Kendi oğlum bile bu işi yapmak istemedi. Eleman bulamıyoruz. Atölyedeki makinelerimizin yarısı hiç çalışmıyor” diye konuştu.