Dr. Çiğdem Tıkıroğlu, coronavirüs salgını nedeniyle günlük yaşamda büyük değişikliklerin meydana geldiğini, yetişkinlerin bile uyum sağlamada zorlandığı değişimi özel gereksinimli çocukların anlamasının çok daha zor olduğunu belirtti.
Salgınla başlayan yeni dönemde günlük yaşamın çocukların daha çok evde vakit geçirmesi, evde ders çalışması, evde oyun oynaması, hareket ihtiyacını evde karşılaması şeklinde değiştiğine işaret eden Dr. Tıkıroğlu, “Bu tür ani değişiklikler özellikle otizmli çocuklarda yoğun kaygı ve kimi zaman öfke nöbetleri gibi davranış problemlerine yol açabiliyor. Çocuğumuzun bu gibi değişikliklere uyum sağlamasını kolaylaştırmak için onun anlayabileceği bir dil kullanarak açıklamalar yapabiliriz. Özellikle küçük yaşlardaki çocuklarımıza sosyal öyküler anlatabiliriz. Mikroplar bizi hastalandırır, mikroplara karşı korunmak için evde kalmam gerekir gibi basit ve anlaşılır bir dille çocuğumuza özel bir öykü hazırlayabiliriz” dedi.
“GÜNLÜK ETKİNLİK ÇİZELGESİ OLUŞTURULMALI”
Özel gereksinimi olan çocuklarda günlük planlamanın önemine de değinen Dr. Tıkıroğlu, “Uyanma, kahvaltı yapma, oyun oynama, ders çalışma, televizyon izleme gibi günlük rutinlere bir plan dâhilinde uyulması gerekiyor. Çünkü özel gereksinimli çocuklarımız, anlaşılabilir ve tahmin edilebilir bir çevrede yaşadıklarında kendilerini daha rahat hissediyor. Bu rutinlerin her gün benzer saatlerde yapılması, çocuğumuzun rutinlerin değişmesi yüzünden oluşabilecek davranış problemlerini de önler. Bunun için ailenin günlük düzenine uygun bir etkinlik çizelgesi oluşturulabilir. Bu çizelge,çocuk okuyabiliyorsa yazıyla, okuyamıyorsa etkinliklerin resim ya da fotoğraflarıyla yapılabilir. Çocuk çizelgesindeki etkinlikleri yaptığında çizelgeyi işaretlemesi sağlanarak ona küçük ödüller verilebilir. Çocuk bu çizelgeye uymayı öğrendikçe,kullanılan ödüllendirme azaltılabilir” diye konuştu.
“ÖĞRETMEN İLETİŞİMDE OLUNMALI”
Çocuğun öğretmeniyle iletişim halinde olmasının önemini de vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem Tıkıroğlu, “Aile bu süreçte çocuğun öğretmeni ile diyaloğa girerek, bu becerilerin neler olduğu ve bu becerilerin evde kazanımı için neler yapabileceği konusunda öğretmenden destek alabilir. Araştırmalar anne-babaların destek aldıklarında pek çok beceriyi evde öğretebileceklerini gösteriyor. Evde kalmanın özellikle ev içi beceriler dediğimiz günlük yaşam becerilerini kazandırmak için ki bunlar: elleri yıkama, tuvalet becerisi, boş zaman değerlendirme, örneğin egzersiz yapma, giyinme, sofra hazırlama ve sofrayı toplama gibi beceriler olabilir. Evde öğrenmenin çocuğun günlük yaşamını kolaylaştıracağını rahatlıkla söyleyebiliriz”ifadelerini kullandı.
