Endokrinoloji Uzmanı Dr. İffet Dağdelen Duran, görevli olduğu bölümde diyabet, tiroid hastalıkları, metabolik bozukluklar, hormonların fazla ya da az üretimi, menopoz, osteoporoz, hipertansiyon, yağ metabolizması ile ilgili hastalıklar, infertilite (kısırlık), büyüme geriliği (boy kısalığı), salgı bezlerinin tümörleri, şişmanlık, kemik erimesi ve kemik mineral bozukluklarının teşhis ve tedavisinin yapıldığını söyledi.
DAKİKALAR İÇİNDE HAYATİ SORUNLAR YARATABİLİYOR
Hipoglisemi ile ilgili bilgiler de paylaşan Duran, bu hastalığa yakalananların düzenli takiplerini yaptırması gerektiğine dikkat çeken Duran, halk arasında şeker düşmesi olarak bilinen rahatsızlıkla ilgili şunları kaydetti:
“Diyabeti olan hastaların kanlarında çok fazla şeker vardır. Diyabet çok çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Tam tersi olup düşük kan şekeri hastalığı olarak bilinen hipoglisemi dakikalar içinde hayati sorunlara yol açabilir ve insülin kullanan herkeste görülme ihtimali mevcuttur. Kandaki şeker oranının aniden 70 mg/dl’nin altına düşmesine hipoglisemi denilmektedir. Hipogliseminin en önemli nedeni sağlıksız ve düzensiz beslenmedir. Aşırı şeker tüketimi, besin yetersizliği, sağlıksız yaşam tarzı, aşırı yorgunluk, aşırı alkol tüketimi, herhangi bir tümör, böbrek ya da karaciğer rahatsızlığı, insülini gereğinden fazla almak ya da insülin enjeksiyonlarının yerini değiştirmek, şeker hapının dozunun fazla gelmesi hipoglisemi nedenleridir.”
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ
Hipogliseminin belirtilerinin “açlık hissi, titreme, huzursuzluk, göz kararması, terleme, dil ve dudakta karıncalanma, solukluk ve çarpıntı gibi yakınmalar” olarak sıralayan Duran, ağır hipoglisemide ise bilinç kaybı oluşabileceği uyarısında bulundu.
Yapılması gerekenlerle ilgili de bilgi veren Uz. Dr. Duran, Farklı olarak bazı insanlar, özellikle de diyabetliler, hipoglisemi belirtilerini daha az fark edebilir. Örneğin 45 kan şekeri ile herhangi bir şey yokmuş gibi dolaşabilirler. Eğer hipoglisemiden şüpheleniliyorsa kan şekeri aleti ile şekeri ölçmek gerekir. Belirtilerin yanında kan şekeri 70 mg/dl'nin altında bulundu ise hipoglisemi tedavisine başlanmalıdır. 2-3 kesme şeker ağza atılabilir ya da 1 çay bardağı meyve suyu/limonata içilebilir,. Hipoglisemi ana öğünden az önce oluştuysa hemen yemek yenebilir. Sonrası 10-15 dakika içinde değişiklik yok ya da kötüleşme mevcutsa şeker alımına (aynı miktarda) devam edilmelidir. Bilinç kaybı yaşanmışsa hastaya ağızdan hiçbir şey verilmez, sağlık merkezinde damardan glukoz verilmeli ya da sağlık merkezi dışı şartlarda kas içine glukagon enjeksiyonu yapılmalıdır. Bu yüzden glukagon enjeksiyonu yapılışını önceden bizzat hasta yakının öğrenmesi gerekir. Hastanın bilinci açılmıyorsa enjeksiyon tekrarlanmalı ve profesyonel yardım alınmalıdır. Hipoglisemi tedavisinde hastalığın belirtilerinin önlenmesi, beyin hasarına yol açmaması ve hipogliseminin tekrarının önlenmesi hedeflenir. Düzenli beslenme ve minimum şeker tüketimi ile hipogliseminin önüne geçilebilir” dedi.
“HAZIR BASİT ŞEKERLİ GIDALARDAN UZAK DURULMALI”
Uz. Dr. Duran, eğer yemek yedikten bir süre sonra şeker seviyesi birdenbire normalin altına düşüyorsa bunun reaktif hipoglisemi olabileceğini, bu durumda yemek yedikten sonraki iki-dört saat içinde aşırı derecede açlık ve halsizlik hissedilebileceğini, tatlı ve şekere aşırı bir düşkünlük, aşırı derecede sinirli olma, karamsarlık ve moral bozukluğu yaşanabileceğini vurgulayarak, şu önerilerde bulundu:
“Bu hasta grubu üç saatten fazla aç kalmamalı ve günde altı ya da sekiz öğün yemelidir, basit şekerlerden ve aşırı yağlı yiyeceklerden uzak durmalıdır. Bunun yanında düzenli bir fiziksel aktivite de etkilidir. Sağlıklı beslenmeye dikkat etmeli, spor yapmalı ve kendine iyi bakmalıdır. Hipoglisemi ve reaktif hipoglisemi hastalarının yanlarında her an şekerli ve tatlı bir şey bulundurmaları gerekir. Ancak bunlar sadece kısa vadeli ve acil durumlar için işe yarayan çözümlerdir. Şeker ihtiyacı için daha çok meyve ve sebze tüketmek ve hazır basit şekerli gıdalardan (beyaz şeker, mısır şurubu girmiş gıdalar, şekerli gazlı içecekler, meyveli renkli şekerler, hazır paketli gıdalar) uzak durmak herkesin yerine getirmesi gereken bir zorunluluktur.”
