Denizli’nin Tarihi Camileri yazı dizimiz için bu kez Muğla il sınırındaki Kale’deyiz. Bizi buraya çeken ise antik kent Tabea’daki Cevherpaşa Camii. Taş duvarlar, ince bir işçilikle ortaya çıkarılan ve yıllardır yapıyı ayakta tutan sütunlar ile iç duvarlardaki boya süslemeler, Cevherpaşa Camii’nin çok özel kılıyor.
Kale’nin bugünkü yerleşim yerinin dışında bulunmasından dolayı cami, Ramazan ayı ve özel dini günler dışında ibadete kapalı. Bu nedenle de kapısı sürekli kilitli. Bir dönem kullanılmamaktan dolayı harabeye dönen caminin yeniden bu akıbetle karşılaşmasından endişe ediliyor.
2006’DA RESTORE EDİLDİ
Tabea Antik Kenti’ne gelenleri sarnıçlar ve tepedeki Cevherpaşa Camii ile “yalnız minare” karşılıyor. 18. yüzyıla ait olan ibadethane İzmir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 09.07.1997 tarih ve 6925 sayılı kararıyla tescil edilerek, korumaya alındı. Zaman ve kullanım dışı bırakılması nedeniyle yıkılmaya yüz tutan cami, 2006’da restore edilerek bugünkü halini aldı.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ
Cevher Paşa Camii, dikdörtgen planlı, kırma çatılı, içten ahşap tavanlı bir yapıdır. Harimi dörder adet ahşap iki sütun sırasıyla üç sahına ayrılmıştır. Yapının yükünü taşıyan sütunlar, ahşap kompozit başlıklara sahip. O başlıklar muhteşem bir işçiliğin eseri olarak hemen dikkati çekiyor
Harimin doğu ve batı duvarında dörder, güney ve kuzey duvarlarında ikişer pencere vardır. Dikdörtgen formlu pencerelerin kesme taştan söve ve atkı taşları ile sivri hafifletme kemerleri bulunmaktadır.
Harimin kuzey bölümünde, altı adet ahşap sütunun taşıdığı kadınlar mahfili yer alır. Bu sütunlar da harimin diğer sütunları gibi dekore edilmiştir. Harim duvarları, boya ile meydana getirilmiş kare ve daire şekilli panolarla süslenmiştir. Panoların içleri, bitkisel geometrik desenler ve yazılarla doldurulmuştur
Harimin kuzey bölümünde altı adet ahşap sütunun taşıdığı kadınlar mahfili yer alır. Son cemaat yerinin iki tarafından ahşap merdivenle mahfile geçiş sağlanır. Son cemaat yerinden harime yuvarlak kemerli bir giriş kapısından geçilir.
Mihrap, yarım daire kesitli bir niş ve çeyrek küre şekilli bir kavsaradan oluşmaktadır. Niş içinde bir perde motifi ve ortada mizan terazisi motifi yer almaktadır. Mihrabın üzerinde bitkisel motifli üçgen bir tepelik oluşturulmuştur.
Kuzeybatı köşesinde minaresi yer almaktadır. Son cemaat yerinin kuzey batısına bitişik minarenin kürsü kısmı yüksek tutularak caminin çatı seviyesine getirilmiştir. Kesme taşla kaplı minarenin birinci şerefesinin üzerindeki petek kısmından yukarısı eski yıllarda yıkılmış olduğundan üzeri metal külahla örtülerek bodur bir minare görünümü kazandırılmıştır.
Orijinal örtüsü düz dam örtü olmasına rağmen daha sonraki yıllarda kırma çatı yapılarak yapının korunması sağlanmıştır. Osmanlı döneminde 19 yy. batılılaşma sürecinde yapılan ahşap destekli kalem işi süslemeli camilerden olan Cevher Paşa Camii’nin giriş kapısı üzerindeki kitabede Hicri 1235 tarihi almaktadır.
