Denizli’nin tarihi camileri gezimize Tavas’ın Ortamahalle semtindeki Dedeli Camisi ile devam ediyor. Tek katlı kare planlı ibadethaneye dışarıdan baktığınızda, “sıradan bir mimari” diyebilirsiniz.
Yapıyı gösterişli kılacak özel bir mimarinin uygulanmadığı Dedeli Camisi’nin içine adım attığınızda, kendinizi büyülü bir güzelliğin içinde buluyorsunuz. Ahşap uygulamalar, yapılış tarihiyle ilgili bilgi bulunmayan bu mabedi çok özel kılıyor.
Harime (namaz kılınan bölüm) girdiğinizde, ilk dikkati çeken yer; alçıdan süslemelere de yer verilen mihrap (imamın namaz kıldırırken durduğu yer) oluyor. Ahşap oymalar ve diğer parçaların dizaynı, sanatın tüm inceliklerini ortaya koyuyor.
Ahşap oymalar ve süslemelerin kullanıldığı bir başka bölüm de vaaz kürsüsü. Ustaların binbir emekle bezediği işlemeler, Dedeli Camisi’ni farklı kılan özellikler arasında yer alıyor.
Ahşap ustalığının yansıtıldığı bir başka alan yine harim bölümünün tavan kısmı. Çevresi kalem işi süslemelerle kaplı göbeği özel kılan bir başka detay, kündekari tekniğinin (çivi çakılmadan, tutkal kullanılmadan ahşap kirişlerin iç içe geçirilmesi) küçük bir örneğine yer verilmesi.
Harim bölümünde kadınlar mahfili de bulunuyor. Bu bölümü ahşap sütunlar taşıyor. Sütunlar arasındaki geçişler ise bağdadi kemerle sağlanmakta.
Mahfeli (parmaklıklarla çevrili bölüm) çevreleyen parçaların da özenle yerleştirilmesi, Dedeli Camisi’ndeki ahşap uygulamasının güzel örneklerinden birisi.
Çeşitli dönemlerde geçirdiği onarımlarla günümüze değin ayakta kalabilen Dedeli Camisi’nin harim kısmındaki duvarlarda kalem işi süslemeler de yer alıyor.
Tavas İlçesi, Orta Mahalle’de bulunan cami, kare planlı ve tek katlı bir yapıdır. İçerisinde ahşap sütunlarla taşınan kadınlar mahfili vardır. Sütunlar arası geçiş bağdadi kemerlerle sağlanmıştır. Harimin tavanında kalem işi süslemelere sahip bir göbek bulunmaktadır. Alçıdan, süslemeli bir mihrabı vardır. Harim duvarları kalem işi süslemelidir. Yapı günümüze çeşitli onarımlar geçirerek ulaşmıştır.
Harim (namaz kılınan bölüm)
minber (hutbe okunan yer)
mihrap (imamın namaz kıldırırken durduğu yer)
vaaz kürsüsü
Kündekârî tekniğinde
bir ahşap iskelet üzerinde yan yana getirilen
geometrik mahiyetteki ahşap parçalarla bunları birbirine bağlayan oluklu ahşap kirişler
tutkal ya da çivi kullanılmaksızın iç içe geçirilmek suretiyle eser tamamlanır.
Dolayısıyla iklim şartları ve zamanın getirdiği eskime ile bu parçalar
kuruyup ufalsa da yerinden düşüp ayrılmaz.
Bu tekniğe “kündekârî” diyoruz.
